29 October 2025 GPSC Current Affairs

Important current affairs 29 October 2025

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ : 29 ઓક્ટોબર

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ દર વર્ષે 29 ઓક્ટોબરે ઉજવાય છે. આજના સમયમાં સ્ટ્રોકની બીમારી મહામારીની જેમ વધી રહી છે.

આ જીવલેણ બીમારી સ્ટ્રોકના સંકેત અને સારવાર પ્રત્યે લોકોમાં જાગૃતિ ફેલાવવા આ વર્લ્ડ સ્ટ્રોક દિવસ ઉજવાય છે.

ભારત સહિત દુનિયાના ઘણા દેશોમાં સાયલન્ટ સ્ટ્રોકથી થતા મૃત્યુની ઘટનાઓ વધી રહી છે.

International current affairs 29 October 2025

વિશ્વની સૌથી ઝડપી બુલેટ ટ્રેનનું અનાવરણ

પરીક્ષણ : ચીને નવી વિકસિત CR450 હાઇ-સ્પીડ ટ્રેને પરીક્ષણ દરમિયાન 453 કિમી/કલાકની વિશ્વ વિક્રમ ગતિ સ્થાપિત કરી.

કોરિડોર : જે શાંઘાઈ-ચેંગડુ કોરિડોર માટે રચાયેલ છે.

કેથરિન કોનોલી આઇરિશ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા

રાષ્ટ્રપતિ : શ્રીમતી કેથરિન કોનોલી આયર્લેન્ડના 10મા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા છે. તેમણે તેમના હરીફ હીથર હમ્ફ્રીસને હરાવ્યા હતા.

યોગદાન : 2016 થી ગેલવે વેસ્ટ મતવિસ્તારમાંથી સંસદ સભ્ય છે અને આઇરિશ સંસદના ડેપ્યુટી સ્પીકર તરીકે પણ સેવા આપી છે.

આયર્લેન્ડ

• આયર્લેન્ડ પ્રજાસત્તાક તરીકે પણ ઓળખાય છે, તે ઉત્તરપશ્ચિમ યુરોપમાં આવેલો એક દેશ છે. તેમાં આયર્લેન્ડ ટાપુના 32 કાઉન્ટીઓમાંથી 26 કાઉન્ટીઓનો સમાવેશ થાય છે, જેની વસ્તી લગભગ 5.4 મિલિયન છે.
• તેની રાજધાની અને સૌથી મોટું શહેર ડબલિન છે.
• ૧૯૨૨ માં એંગ્લો-આઇરિશ સંધિ બાદ આયર્લેન્ડ ફ્રી સ્ટેટની સ્થાપના એક પ્રભુત્વ તરીકે કરવામાં આવી હતી. ૧૯૩૭ માં, એક નવું બંધારણ અપનાવવામાં આવ્યું, જેમાં રાજ્યનું નામ “આયર્લેન્ડ” રાખવામાં આવ્યું.
• ૧૯૪૮ના રિપબ્લિક ઓફ આયર્લેન્ડ એક્ટ બાદ, ૧૯૪૯માં તેને સત્તાવાર રીતે પ્રજાસત્તાક જાહેર કરવામાં આવ્યું. ૧૯૫૫માં આયર્લેન્ડ સંયુક્ત રાષ્ટ્રનું સભ્ય બન્યું. ૧૯૭૩માં તે યુરોપિયન યુનિયન (EU) ના પુરોગામી યુરોપિયન સમુદાયો (EC) માં જોડાયું.

સખારોવ પુરસ્કાર 2025

વિજેતા : ૧૯૮૮માં શરૂ થયેલા યુરોપિયન યુનિયનના સર્વોચ્ચ માનવ અધિકાર પુરસ્કાર, સખારોવ પુરસ્કાર માટે, બેલારુસના આન્દ્રેજ પોક્ઝોબુટ અને જ્યોર્જિયાના મઝિયા અમાઘલોબેલીની પસંદગી કરવામાં આવી છે.

એન્ડ્રેજ પોક્ઝોબુટ

• પ્રખ્યાત બેલારુસિયન પત્રકાર અને માનવ અધિકાર હિમાયતી.
• અગ્રણી પોલિશ અખબાર, ગેઝેટા વાયબોર્ઝા માટે બેલારુસ સંવાદદાતા.
• લોકશાહી ચળવળો અને પ્રેસની સ્વતંત્રતાના સમર્થનમાં સતત રિપોર્ટિંગ કરવું.
• ખોટા આરોપોમાં 8 વર્ષની જેલની સજા.

મઝિયા અમાઘલોબેલી

• પ્રખ્યાત જ્યોર્જિયન પત્રકાર અને સ્વતંત્ર મીડિયા સંગઠનોના સ્થાપક.
• તેણીએ બે સ્વતંત્ર જ્યોર્જિયન મીડિયા આઉટલેટ્સની સ્થાપના કરી જે જનતાને સત્ય અને નિષ્પક્ષ સમાચાર પૂરા પાડે છે.
• મઝિયાએ સરકારી દમન અને મીડિયા સેન્સરશીપ સામે બહાદુરીથી રિપોર્ટિંગ કર્યું.
• ઓગસ્ટ 2025 માં, સરકાર વિરોધી વિરોધ પ્રદર્શન દરમિયાન પોલીસ વડાને થપ્પડ મારવા બદલ તેણીને બે વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી.

સખારોવ પુરસ્કાર

• સ્થાપના: ૧૯૮૮માં યુરોપિયન સંસદ દ્વારા.
• કોની યાદમાં: સોવિયેત વૈજ્ઞાનિક અને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર વિજેતા આન્દ્રે સખારોવના નામ પરથી નામ આપવામાં આવ્યું છે.
• વિશેષ: આ પુરસ્કાર એવી વ્યક્તિઓ અથવા જૂથોને આપવામાં આવે છે જેમણે માનવ અધિકારો, અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા અને લોકશાહી મૂલ્યોના રક્ષણમાં અસાધારણ યોગદાન આપ્યું હોય.
• રકમ: ઇનામમાં ૫૦,૦૦૦ યુરો (આશરે ₹૪.૫ મિલિયન)નું ઇનામ છે.
• મુખ્ય વિજેતાઓ: નેલ્સન મંડેલા (દક્ષિણ આફ્રિકા), મલાલા યુસુફઝાઈ (પાકિસ્તાન) અને ડેનિસ મુકવેગે (કોંગી માનવ અધિકાર કાર્યકર્તા).

National and Policy current affairs 29 October 2025

ભારતના આગામી મુખ્ય ન્યાયાધીશ (CJI) તરીકે ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંતની નિમણૂકની ભલામણ

53મા મુખ્ય ન્યાયાધીશ : ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ બી.આર. ગવઈએ કેન્દ્ર સરકારને ભારતના આગામી મુખ્ય ન્યાયાધીશ (CJI) તરીકે ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંતની નિમણૂકની ભલામણ કરી છે. તેઓ ભારતના 53મા મુખ્ય ન્યાયાધીશ તરીકે કાર્યભાર સંભાળશે.

તેઓ 24 મે, 2019 ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશ બન્યા.

કાર્યકાળ

• 24 મે, 2019ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશ તરીકે બઢતી પામેલા ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંતનો મુખ્ય ન્યાયાધીશ તરીકેનો કાર્યકાળ આશરે 15 મહિનાનો રહેશે. તેઓ 9 ફેબ્રુઆરી, 2027 ના રોજ નિવૃત્ત થશે. સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશો માટે નિવૃત્તિ વય 65 વર્ષ છે.

બીજા તબક્કામાં 12 રાજ્યોની મતદાર યાદીની SIR પ્રક્રિયા થશે | 29 October 2025 GPSC Current Affairs

SIR : બીજા તબક્કામાં 12 રાજ્યોની મતદાર યાદીની SIR (સ્પેશિયલ ઇન્ટેન્સિવ રિવિઝન) કરવામાં આવશે.

SIRનો પહેલો તબક્કો પૂર્ણ થયો છે. બિહારના સાડાસાત કરોડ મતદારો એમાં ઉત્સાહપૂર્વક જોડાયા.

SIR પ્રક્રિયા

• આંદામાન-નિકોબાર, છત્તીસગઢ, ગોવા, ગુજરાત, કેરળ, લક્ષદ્વીપ, મધ્ય પ્રદેશ, પુડુચેરી, રાજસ્થાન, તામિલનાડુ, ઉત્તર પ્રદેશ અને પશ્ચિમ બંગાળ.

કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે રાષ્ટ્રીય બીજ નિગમના અત્યાધુનિક બીજ પ્રક્રિયા પ્લાન્ટનું ઉદ્ઘાટન કર્યું | current affairs 29 October 2025

ઉદ્ઘાટન : કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે નવી દિલ્હીના પુસા કોમ્પ્લેક્સ ખાતે રાષ્ટ્રીય બીજ નિગમ (NSC) ના નવા સ્થાપિત અત્યાધુનિક શાકભાજી અને ફૂલોના બીજ પ્રક્રિયા અને પેકેજિંગ એકમનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

તેમણે બરેલી, ધારવાડ, હસન, સુરતગઢ અને રાયચુર ખાતે સ્થિત પાંચ NSC બીજ પ્રક્રિયા પ્લાન્ટનું વર્ચ્યુઅલી ઉદ્ઘાટન પણ કર્યું.

પ્રોસેસિંગ ક્ષમતા : નવી દિલ્હીના પુસા સ્થિત બીજ ભવન ખાતે આવેલા શાકભાજીના બીજ પ્રોસેસિંગ પ્લાન્ટની પ્રોસેસિંગ ક્ષમતા 1 ટન પ્રતિ કલાક છે, જ્યારે અન્ય પાંચ NSC પ્લાન્ટની ક્ષમતા 4 ટન પ્રતિ કલાક છે.

બુકિંગ પ્લેટફોર્મ : ‘બીજ વ્યવસ્થાપન 2.0’ સિસ્ટમ અને ખેડૂતો માટે ઓનલાઈન બીજ બુકિંગ પ્લેટફોર્મ પણ લોન્ચ કર્યું.

કંપની : નેશનલ સીડ્સ કોર્પોરેશન લિમિટેડ એ શેડ્યૂલ ‘B’ – મિની રત્ન કેટેગરી-I કંપની છે, જે સંપૂર્ણપણે ભારત સરકારની માલિકીની છે.

Defense, administration and sports current affairs 29 October 2025

ભારતીય નૌકાદળનું ત્રીજું સર્વે જહાજ ‘ઇક્ષક’

કાર્યરત : ભારતીય નૌકાદળનું સ્વદેશી રીતે નિર્મિત સર્વે જહાજ ઇક્ષક, 06 નવેમ્બર 2025 ના રોજ કોચી નેવલ બેઝ ખાતે કાર્યરત થવાનું છે.

બનાવટ : કોલકાતાના ગાર્ડન રીચ શિપબિલ્ડર્સ એન્ડ એન્જિનિયર્સ (GRSE) લિમિટેડ દ્વારા  શિપ પ્રોડક્શન ડિરેક્ટોરેટ અને વોરશિપ ઓવરસીઇંગ ટીમ (કોલકાતા) ની દેખરેખ હેઠળ બનાવવામાં આવેલ,  ઇક્ષક 80% થી વધુ સ્વદેશી સામગ્રીનું  પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.

હેતુ : હાઇડ્રોગ્રાફિક સર્વે કામગીરીની તેમની પ્રાથમિક ભૂમિકા ઉપરાંત,  ઇક્ષકને બેવડી ભૂમિકા ક્ષમતા સાથે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે, જે માનવતાવાદી સહાય અને આપત્તિ રાહત (HADR) પ્લેટફોર્મ તરીકે અને કટોકટી દરમિયાન હોસ્પિટલ શિપ તરીકે સેવા આપે છે.

મહિલાઓ માટે સમર્પિત : ઇક્ષક એ મહિલાઓ માટે સમર્પિત રહેવાની વ્યવસ્થા ધરાવતું પ્રથમ SVL જહાજ  પણ છે.

ઇક્ષક જેનો અર્થ ‘માર્ગદર્શક’ થાય છે, તે તેના મિશનનું યોગ્ય રીતે પ્રતીક છે – અજાણ્યાને દર્શાવવા, નાવિકો માટે સલામત માર્ગ સુનિશ્ચિત કરવા અને ભારતની દરિયાઈ શક્તિને મજબૂત બનાવવાનું.

‘સતર્કતા જાગૃતિ સપ્તાહ-૨૦૨૫’ | Current Affairs 29 October 2025

ઉજવણી : રાજ્ય સરકાર દ્વારા તા. ૩૧ ઓકટોબરથી ૦૬ નવેમ્બર, ૨૦૨૫ દરમિયાન રાજ્યભરમાં ‘સતર્કતા જાગૃતિ સપ્તાહ-૨૦૨૫’ની ઉજવણી કરવામાં આવશે.

પ્રવૃત્તિઓ : ‘સતર્કતા જાગૃતિ સપ્તાહ-૨૦૨૫’ની ઉજવણીના ભાગરૂપે રાજ્ય સરકાર હસ્તકના તમામ વિભાગો, ખાતાના વડા અને તાબા હેઠળની કચેરીઓ, બોર્ડ-નિગમો, જાહેર સાહસો અને સ્થાનિક સત્તા મંડળો દ્વારા વિવિધ પ્રવૃત્તિઓનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

થીમ : કેન્દ્રીય તકેદારી આયોગ દ્વારા તા. ૨૭ ઓકટોબરથી ૦૨ નવેમ્બર, ૨૦૨૫ સુધી સતર્કતા જાગૃતિ સપ્તાહ-૨૦૨૫ની “સતર્કતા: આપણી સહિયારી જવાબદારી”-“Vigilance: Our Shared Responsibility”ની થીમ આધારિત ઉજવણી કરવામાં આવશે.

લીલી પરિક્રમા

પ્રતિબંધ : ગિરનારની લીલી પરિક્રમા આગામી ૨ નવેમ્બરથી શરૂ થવા જઈ રહી છે. પરિક્રમા રૂટ પર પ્લાસ્ટિકના ઉપયોગ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.

રૂટ : પરિક્રમાના સમગ્ર ૩૬ કિલોમીટર લાંબા રૂટ પર સુરક્ષા, આરોગ્ય અને સુવિધાઓનું સંકલન જળવાઈ રહે તે માટે પોલીસ, ફોરેસ્ટ, પીજીવીસીએલ, પાણી પુરવઠા અને હેલ્થ વિભાગના કર્મચારીઓ રાઉન્ડ ધ ક્લોક ફરજ પર રહેશે.

ભારતના સુજીત કલ્કલે અંડર-23 વર્લ્ડ રેસલિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો | Current Affairs 29 October 2025

મેડલ : ભારતના સુજીત કલ્કલે અંડર-23 વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશિપમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો છે.

વિજય : પુરુષોની ફ્રીસ્ટાઇલ 65 કિલોગ્રામ કેટેગરીમાં ભાગ લેતા, કલ્કલે ઉઝબેકિસ્તાનના ઉમિદજોન જાલોલોવ પર 10-0 થી વિજય મેળવ્યો. આ કલ્કલનો પ્રથમ વિશ્વ ખિતાબ છે. આ યુવા કુસ્તીબાજ પહેલાથી જ બે અંડર-23 એશિયન ટાઇટલ અને એક અંડર-20 એશિયન ચેમ્પિયનશિપ ગોલ્ડ મેડલ પોતાના નામે કરી ચૂક્યો છે.

સુજીતનો મેડલ આ વર્ષે પુરુષોની અંડર-23 સિનિયર વર્લ્ડ રેસલિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં ભારત માટે એકમાત્ર મેડલ છે.