Maitraka Dynasty PYQs (મૈત્રક રાજવંશ PYQs) for GPSC
ગુજરાતમાં મૈત્રક રાજવંશ (Maitraka Dynasty in Gujarat) ઈ.સ.ની 5મી થી 8મી સદી દરમિયાન ગુજરાતના રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવતો હતો. મૈત્રક રાજવંશની સ્થાપના ભટાર્ક દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જ્યારે તેનું મુખ્ય કેન્દ્ર વલ્લભી શહેર હતું. આ રાજવંશના સમયમાં શિક્ષણ, ધર્મ, કળા અને વેપારનું ખાસ મહત્વ રહ્યું. વલ્લભી વિશ્વવિદ્યાલય તે સમયના જ્ઞાન અને શિક્ષણનું મહત્વપૂર્ણ કેન્દ્ર હતું. UPSC અને GPSC જેવી પરીક્ષાઓમાં મૈત્રક રાજવંશ સંબંધિત પ્રશ્નો વારંવાર પૂછાતા હોવાથી તેનો અભ્યાસ અગત્યનો છે.
Maitraka Dynasty PYQs | મૈત્રક રાજવંશ PYQs | Ancient History PYQs GPSC
UPSC અને GPSC પરીક્ષાઓમાં ગુજરાતમાં મૈત્રક રાજવંશ (Maitraka Dynasty in Gujarat) આધારિત PYQs વારંવાર પૂછવામાં આવ્યા છે. આ પ્રશ્નો મુખ્યત્વે ભટાર્ક, ધરૂવસેના, વલ્લભી નગરી, વલ્લભી વિશ્વવિદ્યાલય, સમાજજીવન અને ધાર્મિક નીતિઓ પર આધારિત હોય છે. આવા Maitraka Dynasty PYQs UPSC GPSCના અભ્યાસથી ઉમેદવારોને પરીક્ષા પેટર્ન સમજવામાં, અગત્યના મુદ્દાઓ ઓળખવામાં અને પ્રાચીન ગુજરાતના ઇતિહાસનો ઊંડાણપૂર્વક અભ્યાસ કરવામાં મદદ મળે છે. અહીં આપેલ ગુજરાતમાં મૈત્રક રાજવંશ PYQs | Maitraka Dynasty Previous Year Questions UPSC GPSC પ્રિલિમ્સ તથા મેઈન્સ બંને માટે ઉપયોગી સાબિત થશે.
ગુજરાતમાં મૈત્રક વંશની રાજધાની કયા સ્થળે આવેલી હતી ? [ACF-3, A1222-23, 30–10–22]
(A) કાકટીપુરા (Kakatipura)
(B) વલ્લભી
(C) કનોજ
(D) અમેદાવાદ
ભારતમાં રાજા મોટાઢે નીચેના પૈકી કયા વિશ્વવિદ્યાલયની સ્થાપના કરી હતી. [ RFO-2, Ad2420-21, 20-6-21] (CuL)
(A) વલ્લભી
(B) મિથિલા
(C) વિક્રમશીલા
(D) સોમપુરા
નીચેના પૈકી કયું / કયાં વિધાન / વિધાનો સાચું / સાચાં છે? (6–12, A4,3021-22, 26-12-21} (મૈત્રક રાજવંશ પ્રશ્નો UPSC GPSC)
1. વલ્લભીના મૈત્રક વંશની સ્થાપના કરનાર ભટાર્કને ગુજરાતમાં સર—સેનાપતિ તરીકે નિયુકત ગુપ્ત સામ્રાજ્ય દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.
2. મૈત્રકો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવામાં આવતો વલ્લભી સંવત અને ગુપ્ત સંવત સમાન છે.
3. વલ્લભી રાજવી ધ્રુવસેન–બીજો બુધ્ધગુપ્તનો સમકાલીન હતો.
(A) 1, 2 અને 3
(B) ફકત 3
(C) ફકત 1 અને 2
(D) ફકત 1 અને 3
નીચેના પૈકી કયા વિધાનો સાચાં છે ? (G-1/2, Ad.3021-22, 26–12-21)
1. નહપાનને રાજા ગૌતમીપુત્ર શાતકર્ણી દ્વારા ઉથલાવી નાખવામાં આવ્યાં હતાં.
2. મૈત્રક રાજવંશે વલ્લભી પ્રદેશ ઉપર સાતમી સદી અને આઠમી સદીના પૂર્વાર્ધમાં શાસન કર્યું.
3. સેનાપતિ ભાટાર્ક મૌર્ય સામ્રાજ્ય હેઠળ સૌરાષ્ટ્રનો લશ્કરી ગવર્નર હતો.
(A) 1, 2 અને 3
(B) ફકત 2 અને 3
(C) ફકત 1 અને 2
(D) ફકત 1 અને 3
ગુજરાતના મૈત્રકોની સત્તા મહારાજાધિરાજ બુધગુપ્તે ……….ના રાજ્યાભિષેકને અનુમતી આપતા અસ્તિત્વમાં આવી. [STI-3, Ad.139/20-21, 8–8–21]
(A) ભટાર્ક
(B) વૃષભદેવ
(C) દ્રોણસિંહ
(D) ધ્રુવસેન
નીચેના પૈકી કયું / કયાં વિધાન / વિધાનો સાચું / સાચાં છે? (મૈત્રક રાજવંશ PYQs)
(G-1/2, Ad.26/20-21, 21-3-21]
I. વલ્લભીના મૈત્રક રાજવંશના સ્થાપક, ભાટાર્કને ગુપ્ત સામ્રાજ્ય દ્વારા ગુજરાતમાં સરસેનાપતિ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યાં હતાં.
II. એરણના પથથર સ્તંભનો શિલાલેખ ગુપ્તાઓ અને મૈત્રકો વચ્ચેના ‘પ્રખ્યાત યુધ્ધ‘ નો ઉલ્લેખ કરે છે.
III. વલ્લભી રાજવી ધ્રુવસેન બીજો બુધ્ધગુપ્તનો સમકાલીન હતો.
(A) ફકત I
(B) ફકત III
(C) ફકત I અને II
(D) ફકત Iઅને III
ગુજરાતના મોટા ભાગ પર શાસન કરતા વલભીના મૈત્રકોનું રાજ્ય સિંધના આરબોના હુમલાને લઈને તૂટી પડયા બાદ ગુજરાતમાં ઉત્તરના……….અને દક્ષિણના ………..ની સત્તા પ્રવર્તી. [AO-2, Ad27/19-20, 5-1-20]
(A) સાતવાહન, ચાલુકય
(B) ચાલુકય, સાતવાહન
(C) પ્રતીહારો, રાષ્ટ્રકૂટો
(D) રાષ્ટ્રકૂટો, પ્રતીહારો
મૈત્રકનો વંશાવલી ઈતિહાસ લગભગ એકલાં તેઓના ………..જ મળી રહે છે. (PI-2, Ad112/18-19, 30–6–19)
(A) સિક્કાઓ
(B) તામ્રપત્રો
(C) પુરાતત્વીય અવશેષો
(D) ચીની યાત્રાળુઓના યાત્રાવૃત્તાંતો
ભારતમાં પ્રાચિનકાળમાં વિનિમયના સાધન તરીકે વપરાતી કોડીને ગુજરાતમાં નામે ઓળખવામાં આવતી હતી. (Ancient History PYQs GPSC)
[Dy.SO-3, Ad.20/19-20, 18-12-19]
(A) કોકિણી
(B) કાપદંડ
(C) ભાગક
(D) વરાટક
મૈત્રક વંશના શાસનમાં ગુજરાતનું પાટનગર કયું હતું ?
[CO-2, Ad.65/16-17, 26-2-17]
(A) કર્ણાવતી
(B) સિદ્ધપુર
(C) પાટણ
(D) વલભી
Attempt the Quiz to Check Your Answers | Maitraka Dynasty PYQs | મૈત્રક રાજવંશ PYQs
ગુજરાતમાં મૈત્રક રાજવંશ PYQs UPSC & GPSC માટે હવે પ્રેક્ટિસ કરવાનો સમય આવી ગયો છે. તમે ઉપરનો વિષય અને MCQs વાંચી લીધા પછી, નીચે આપેલા Maitraka Dynasty PYQsને પરીક્ષાની જેમ ઉકેલી શકો છો. આ પ્રશ્નો મુખ્યત્વે Bhataraka, Dharapasena, Vallabhi, education, polity & culture જેવા મુદ્દાઓ પર આધારિત છે. આવા Ancient History PYQs GPSCના અભ્યાસથી તમારી તૈયારીનું મૂલ્યાંકન થશે અને તમને પરીક્ષાસમાન અનુભવ મળશે. નિયમિત પ્રેક્ટિસથી તમારી ગતિ, ચોકસાઈ અને વિષય પરની પકડ મજબૂત બનશે. હવે નીચેના ટેસ્ટમાં ભાગ લો, તમારી તૈયારી ચકાસો અને આ ટેસ્ટમાં તમને જવાબો તથા પરિણામ તરત જ મળશે.
#1. ગુજરાતમાં મૈત્રક વંશની રાજધાની કયા સ્થળે આવેલી હતી ?
#2. ભારતમાં રાજા મોટાઢે નીચેના પૈકી કયા વિશ્વવિદ્યાલયની સ્થાપના કરી હતી.
#3. નીચેના પૈકી કયું / કયાં વિધાન / વિધાનો સાચું / સાચાં છે?
1. વલ્લભીના મૈત્રક વંશની સ્થાપના કરનાર ભટાર્કને ગુજરાતમાં સર—સેનાપતિ તરીકે નિયુકત ગુપ્ત સામ્રાજ્ય દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.
2. મૈત્રકો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવામાં આવતો વલ્લભી સંવત અને ગુપ્ત સંવત સમાન છે.
3. વલ્લભી રાજવી ધ્રુવસેન–બીજો બુધ્ધગુપ્તનો સમકાલીન હતો.
#4. નીચેના પૈકી કયા વિધાનો સાચાં છે ?
1. નહપાનને રાજા ગૌતમીપુત્ર શાતકર્ણી દ્વારા ઉથલાવી નાખવામાં આવ્યાં હતાં.
2. મૈત્રક રાજવંશે વલ્લભી પ્રદેશ ઉપર સાતમી સદી અને આઠમી સદીના પૂર્વાર્ધમાં શાસન કર્યું.
3. સેનાપતિ ભાટાર્ક મૌર્ય સામ્રાજ્ય હેઠળ સૌરાષ્ટ્રનો લશ્કરી ગવર્નર હતો.
#5. ગુજરાતના મૈત્રકોની સત્તા મહારાજાધિરાજ બુધગુપ્તે ……….ના રાજ્યાભિષેકને અનુમતી આપતા અસ્તિત્વમાં આવી.
#6. નીચેના પૈકી કયું / કયાં વિધાન / વિધાનો સાચું / સાચાં છે?
I. વલ્લભીના મૈત્રક રાજવંશના સ્થાપક, ભાટાર્કને ગુપ્ત સામ્રાજ્ય દ્વારા ગુજરાતમાં સરસેનાપતિ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યાં હતાં.
II. એરણના પથથર સ્તંભનો શિલાલેખ ગુપ્તાઓ અને મૈત્રકો વચ્ચેના ‘પ્રખ્યાત યુધ્ધ’ નો ઉલ્લેખ કરે છે.
III. વલ્લભી રાજવી ધ્રુવસેન બીજો બુધ્ધગુપ્તનો સમકાલીન હતો.
#7. ગુજરાતના મોટા ભાગ પર શાસન કરતા વલભીના મૈત્રકોનું રાજ્ય સિંધના આરબોના હુમલાને લઈને તૂટી પડયા બાદ ગુજરાતમાં ઉત્તરના……….અને દક્ષિણના ………..ની સત્તા પ્રવર્તી.
#8. મૈત્રકનો વંશાવલી ઈતિહાસ લગભગ એકલાં તેઓના ………..જ મળી રહે છે.
#9. ભારતમાં પ્રાચિનકાળમાં વિનિમયના સાધન તરીકે વપરાતી કોડીને ગુજરાતમાં નામે ઓળખવામાં આવતી હતી.
#10. મૈત્રક વંશના શાસનમાં ગુજરાતનું પાટનગર કયું હતું ?
Results
👉 Click here to get subject-wise previous year questions for UPSC and GPSC.
👉 UPSC અને GPSC માટે વિષયવાર પાછલા વર્ષના પ્રશ્નો મેળવવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
👉 If you want to read Daily Current Affairs in Gujarati , then click here
👉 જો તમે દરરોજના ગુજરાતી કરંટ અફેર્સ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો
👉 If you want to practice Daily Current Affairs MCQs Gujarati , then click here
👉 જો તમે દરરોજ ના ગુજરાતી કરંટ અફેર્સનો MCQ સાથે અભ્યાસ કરવા માંગતા હો, તો અહીં ક્લિક કરો
[Prepare with confidence at Praajasv Foundation – Best GPSC Coaching in Gujarat for complete guidance.]
[સંપૂર્ણ માર્ગદર્શન માટે પ્રાજસ્વ ફાઉન્ડેશન – ગુજરાતમાં શ્રેષ્ઠ GPSC કોચિંગ સાથે તૈયારી કરો.]
[Secure your dream career with Best IAS Coaching in Gujarat at Praajasv Foundation.]
[તમારું સપનાનું કરિયર સુરક્ષિત બનાવો પ્રાજસ્વ ફાઉન્ડેશન – ગુજરાતમાં શ્રેષ્ઠ IAS કોચિંગ સાથે.]