Current Affairs Gujarati 19 September 2025 | Best for UPSC/GPSC

Today’s Current Affairs Gujarati 19 September 2025  for UPSC,GPSC and other competitive exams. All news updates are explained in Gujarati for easy preparation.

મહત્વપૂર્ણ દિવસ કરંટ અફેર્સ ગુજરાતી | Current Affairs Gujarati 19 September 2025

ગુજરાત રાજ્યના દ્વિતીય મુખ્યમંત્રી બલવંતરાય મહેતાની પુણ્યતિથિ : 19 સપ્ટેમ્બર | Gujarati current affairs

જન્મ : 19 ફેબ્રુઆરી, 1900

મૃત્યુ : 19 સપ્ટેમ્બર, 1965

બલવંત રાય મહેતાનો જન્મ ભાવનગરમાં થયો હતો. તેમણે બી.એ. સુધી અભ્યાસ કર્યો, પરંતુ વિદેશી સરકારનું પ્રમાણપત્ર લેવા ઇનકાર કર્યો હતો. તેઓ 1920 માં અસહકારની રાષ્ટ્રીય ચળવળમાં જોડાયા હતા. તેમણે 1930 થી 1932 ના નાગરિક અસહકાર આંદોલનમાં ભાગ લીધો હતો. તેમણે બારડોલી સત્યાગ્રહમાં ભાગ લીધો હતો. તેમણે બ્રિટિશ રાજ દરમિયાન જેલમાં કુલ સાત વર્ષ ગાળ્યા.

મહાત્મા ગાંધીના સૂચન પર તેમણે કોંગ્રેસ કાર્યકારી સમિતિના સભ્યપદ સ્વીકારી હતી. જવાહરલાલ નેહરુ અખિલ ભારતીય કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખ બન્યા ત્યારે, તે તેમના જનરલ સેક્રેટરી તરીકે ચૂંટાયા હતા.

તેઓ બે વખત લોકસભામાં સંસદના સભ્ય તરીકે 1949 અને 1957માં ચૂંટાયા હતા. તેઓ સંસદના અંદાજ સમિતિના ચેરમેન હતા.

લોકશાહી વિકેન્દ્રીકરણ તરફના તેમના યોગદાન માટે તેમને “પંચાયતી રાજના શિલ્પી” તરીકે ગણવામાં આવે છે.

19 સપ્ટેમ્બર, 1963 ના રોજ તેઓ ગુજરાતના બીજા મુખ્ય પ્રધાન બન્યા હતા.

ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ (1965) દરમિયાન સરહદના વિસ્તારમાં તેમનું વિમાન તોડી પાડવામાં આવતાં તેમનું તથા તેમનાં પત્ની સરોજબહેનનું અવસાન થયું.

તેમની યાદમાં કચ્છમાં બળવંતસાગર બંધ બનાવવામા આવ્યો છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય કરંટ અફેર્સ ગુજરાતી | Current Affairs Gujarati 19 September 2025

ગ્લોબલ ઇનોવેશન ઇન્ડેક્સ 2025 માં ભારત 38મા ક્રમે પહોંચ્યું | UPSC current affairs in gujarati

ભારત વર્લ્ડ ઇન્ટેલેક્ચ્યુઅલ પ્રોપર્ટી ઓર્ગેનાઇઝેશન (WIPO) દ્વારા પ્રકાશિત ગ્લોબલ ઇનોવેશન ઇન્ડેક્સ (GII) 2025 માં 38મા સ્થાને પહોંચી ગયું છે.

ભારત ૪૦.૫ (આશરે) ના GII સ્કોર સાથે તેના વૈશ્વિક નવીનતા પદચિહ્નમાં સુધારો કરવાનું ચાલુ રાખે છે.

2025 માં ટોચના 10 દેશો

ક્રમ	દેશ	GII સ્કોર
૧	સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ	૬૬
૨	સ્વીડન	૬૨.૬
૩	યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકા	૬૧.૭
૪	કોરિયા પ્રજાસત્તાક	૬૦
૫	સિંગાપુર	૫૯.૮
6	યુનાઇટેડ કિંગડમ	૫૯.૧
૭	ફિનલેન્ડ	૫૭.૭
8	નેધરલેન્ડ	૫૭
9	ડેનમાર્ક	૫૬.૯
૧૦	ચીન	૫૬.૬

અમેરિકા, દક્ષિણ કોરિયા, જાપાને ‘ફ્રીડમ એજ’ લશ્કરી કવાયત શરૂ કરી

૧૫ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ ના રોજ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ, દક્ષિણ કોરિયા અને જાપાને દક્ષિણ કોરિયાના જેજુ ટાપુ નજીક તેમની સંયુક્ત હવાઈ અને નૌકાદળ કવાયત “ફ્રીડમ એજ” શરૂ કરી.

આ મોટા પાયે કવાયતનો ઉદ્દેશ્ય ઉત્તર કોરિયાના વધતા પરમાણુ અને મિસાઇલ જોખમો સામે ત્રિપક્ષીય સંરક્ષણ સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.

આ કવાયત 19 સપ્ટેમ્બર, 2025 સુધી ચાલુ રહેશે.

રાષ્ટ્રીય અને રાજ્ય કરંટ અફેર્સ ગુજરાતી | Current Affairs Gujarati 19 September 2025

ભારતે પ્રથમ રાષ્ટ્રીય ભૂ-ઉષ્મીય ઉર્જા નીતિ 2025 શરૂ કરી | GPSC current affairs

૧૫ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ ના રોજ, ભારત સરકારના નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રાલયે ભૂઉષ્મીય ઉર્જા પરની તેની પ્રથમ રાષ્ટ્રીય નીતિને સૂચિત કરી, જેમાં દેશભરમાં સંશોધન, સંસાધન મૂલ્યાંકન અને પ્રોજેક્ટ વિકાસ માટે એક માળખું ઘડવામાં આવ્યું.

ભારતીય ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય સર્વેક્ષણ (GSI) એ અત્યાર સુધીમાં લદ્દાખ, હિમાચલ પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ, અરુણાચલ પ્રદેશ, સિક્કિમ, ઝારખંડ, છત્તીસગઢ, ગુજરાત, ઓડિશા, મહારાષ્ટ્ર અને તેલંગાણા સહિત 10 ભૂ-ઉષ્મીય વિસ્તારોમાં ફેલાયેલા 381 ગરમ ઝરણા ઓળખી કાઢ્યા છે, જેમની સપાટીનું તાપમાન 35°C થી 89°C સુધી છે.

ભૂ-ઉષ્મીય ઉર્જા ક્ષેત્રમાં 100 ટકા વિદેશી સીધા રોકાણ (FDI) ને મંજૂરી છે, જેમાં મુખ્ય ધ્યાન આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે સ્વદેશી ટેકનોલોજી વિકાસ પર કેન્દ્રિત છે.

નીતિની મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ

• ઉચ્ચ-એન્થાલ્પી (પાવર) અને ઓછી/મધ્યમ એન્થાલ્પી (ગરમી, ઠંડક, કૃષિ, ઉદ્યોગ) ઉપયોગોને સમર્થન આપે છે.
• ભૂઉષ્મીય ઊર્જા માટે તેલ/ગેસ કુવાઓનો હાઇબ્રિડ સિસ્ટમ્સ, સંગ્રહ અને પુનઃઉપયોગ સહિત અંતિમ ઉપયોગ માટે સંસાધન મૂલ્યાંકનનો સમાવેશ થાય છે.
• રાજ્ય નોડલ એજન્સીઓ દ્વારા સિંગલ-વિન્ડો ક્લિયરન્સ પૂરું પાડે છે.
• કર/GST મુક્તિ, કર રજાઓ, ઝડપી ઘસારા, મિલકત કર રાહતનો પ્રસ્તાવ.
• સંશોધન ભાડાપટ્ટો: 3-5 વર્ષ; વિકાસ ભાડાપટ્ટો: રાહત દરે જમીન સાથે 30+ વર્ષ સુધી.
• ફરજિયાત ડેટા સબમિશન સાથે કેન્દ્રિયકૃત ભૂઉષ્મીય ડેટા ભંડાર સ્થાપિત કરે છે.

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ મધ્યપ્રદેશના ધારથી “સ્વસ્થ નારી, સશક્ત પરિવાર” અભિયાનનો રાષ્ટ્રવ્યાપી શુભારંભ કરાવ્યો | UPSC current affairs in gujarati

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્રભાઇ મોદીએ મધ્યપ્રદેશના ધાર ખાતેથી રાષ્ટ્રવ્યાપી અભિયાન “સ્વસ્થ નારી, સશક્ત પરિવાર”નો શુભારંભ કરાવ્યો હતો.

ગુજરાતમાં આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ વિભાગ અને  મહિલા-બાળ કલ્યાણ વિભાગ દ્વારા તા. 17 સપ્ટેમ્બરથી તા. ૦૨ ઓકટોબર સુધી “સ્વસ્થ નારી, સશક્ત પરિવાર” અભિયાન ચલાવવામાં આવશે.

આ અભિયાન હેઠળ દેશવ્યાપી રક્તદાન ઝુંબેશ પણ યોજાશે. દાતાઓની નોંધણી e-રક્તકોશ પોર્ટલ પર કરવામાં આવશે અને પ્રતિજ્ઞા ઝુંબેશ MyGov દ્વારા ચલાવવામાં આવશે. લાભાર્થીઓની નોંધણી PM-JAY, આયુષ્માન વાયા વંદના અને ABHA હેઠળ કરવામાં આવશે. કાર્ડ ચકાસણી અને ફરિયાદ નિવારણ માટે આરોગ્ય શિબિરોમાં હેલ્પડેસ્ક સ્થાપિત કરવામાં આવશે. નાગરિકોને સમર્પિત પ્લેટફોર્મ (www.nikshay.in) પર નિક્ષય મિત્ર તરીકે નોંધણી કરાવવા માટે પણ પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે જેથી ટીબીના દર્દીઓને સમગ્ર સમાજના અભિગમમાં પોષણ, પરામર્શ અને સંભાળ આપવામાં મદદ મળી શકે.

પ્રધાનમંત્રીએ માતા અને બાળ સ્વાસ્થ્ય અંગે જાગૃતિ લાવવા માટે સુમન સખી ચેટબોટનો શુભારંભ કર્યો. આ ચેટબોટ ગ્રામીણ અને દૂરના વિસ્તારોમાં સગર્ભા મહિલાઓને સમયસર અને સચોટ માહિતી પૂરી પાડશે, જેનાથી આવશ્યક આરોગ્ય સેવાઓની સુલભતા સુનિશ્ચિત થશે.

આદિ કર્મયોગી અભિયાનના ભાગ રૂપે, પ્રધાનમંત્રીએ મધ્યપ્રદેશ માટે ‘આદિ સેવા પર્વ’ શરૂ કર્યું, જે આદિવાસી ગૌરવ અને રાષ્ટ્ર નિર્માણની ભાવનાના સંગમનું પ્રતીક હશે.

તેમના 5F વિઝન – ફાર્મ ટુ ફાઇબર, ફાઇબર ટુ ફેક્ટરી, ફેક્ટરી ટુ ફેશન અને ફેશન ટુ ફોરેન – ને અનુરૂપ, પ્રધાનમંત્રીએ ધારમાં પીએમ મિત્રા પાર્કનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. 2,150 એકરથી વધુ જમીનમાં ફેલાયેલો આ પાર્ક વિશ્વ કક્ષાની સુવિધાઓથી સજ્જ હશે, જેમાં કોમન એફલુઅન્ટ ટ્રીટમેન્ટ પ્લાન્ટ, સોલાર પાવર પ્લાન્ટ, આધુનિક રસ્તાઓ વગેરેનો સમાવેશ થશે, જે તેને એક આદર્શ ઔદ્યોગિક ટાઉનશીપ બનાવશે.

સંરક્ષણ મંત્રી રાજનાથ સિંહ ‘મંથન 2025’નું ઉદ્ઘાટન કરશે | GPSC current affairs

સંરક્ષણ મંત્રી રાજનાથ સિંહે નવી દિલ્હીમાં બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય સંમેલન ‘મંથન 2025’ નું ઉદ્ઘાટન કરશે. આ સંમેલનનું આયોજન સંરક્ષણ સંપદા મહાનિર્દેશાલય (Directorate General of Defence Estates) દ્વારા કરવામાં આવશે અને તેનો મુખ્ય વિષય “વિકસિત ભારત @2047 માટે વ્યૂહાત્મક કાર્ય યોજના” હશે.

આ સંમેલનમાં સંરક્ષણ ક્ષેત્રે જમીન વ્યવસ્થાપન, આધુનિક ડિજિટલ સાધનોનો ઉપયોગ, અને ટેકનોલોજીનો લાભ લેવા જેવી બાબતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, સંરક્ષણ સંપદા વિભાગની ભૂમિકાને મજબૂત બનાવવા માટેની વ્યૂહરચનાઓ પણ ચર્ચાનો વિષય રહેશે.

સંમેલનમાં વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીઓ અને નિષ્ણાતો દ્વારા જ્ઞાનવર્ધક સત્રો અને વ્યાખ્યાનોની શ્રેણીનું આયોજન કરવામાં આવશે. આ સત્રોમાં સંરક્ષણ જમીન વ્યવસ્થાપનના ભવિષ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ વિષયો પર ઊંડાણપૂર્વક ચર્ચા કરવામાં આવશે.

ઉદ્ઘાટન સત્રમાં સંરક્ષણ સંપદા વિભાગ દ્વારા છેલ્લા એક વર્ષમાં હાથ ધરવામાં આવેલી શ્રેષ્ઠ પહેલો અને સિદ્ધિઓ પર વિશેષ રજૂઆત કરવામાં આવશે. આ સંમેલનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ વર્ષ 2047 સુધીમાં “વિકસિત ભારત”ના લક્ષ્યને હાંસલ કરવા માટે એક મજબૂત પાયો તૈયાર કરવાનો છે.

યાત્રાધામ બહુચરાજીને ગ્રામ પંચાયતમાંથી નગરપાલિકાનો દરજ્જો મળ્યો

મહેસાણા જિલ્લામાં આવેલા બેચર-બહુચરાજી ગ્રામ પંચાયતના સ્થાનિક વિસ્તારને હવેથી નાના શહેરી વિસ્તાર તરીકે ઘોષિત કરવામાં આવ્યો છે. આ નિર્ણયની સાથે જ બહુચરાજી હવેથી ‘બેચર-બહુચરાજી મ્યુનિસિપાલિટી’ તરીકે ઓળખાશે અને કાર્યરત થશે.

શહેરી વિકાસ વિભાગ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નોટિફિકેશન અનુસાર, ‘ગુજરાત મ્યુનિસિપાલિટીઝ ઍક્ટ,(1964નો ગુજરાત 34) 1963’ની કલમ 5(2) હેઠળ મળેલી સત્તાનો ઉપયોગ કરીને રાજ્ય સરકારે આ મહત્ત્વપૂર્ણ નિર્ણય લીધો છે. આ જાહેરનામું 17 સપ્ટેમ્બર 2025થી અમલમાં આવ્યું છે.

બેચર-બહુચરાજી નગરપાલિકાના સ્થાનિક વિસ્તારમાં આવેલી સરકારી જમીનોનો સમાવેશ નગરપાલિકામાં કરવામાં આવશે નહીં, તે રાજ્ય સરકાર હસ્તક જ રહેશે.

યાત્રાધામના ધાર્મિક અને આર્થિક મહત્ત્વને ધ્યાનમાં રાખીને સુનિયોજિત વિકાસ માટે રાજ્ય સરકારે ઑક્ટોબર 2023માં ‘બેચરાજી એરિયા ડેવલપમેન્ટ ઑથોરિટી(BADA)’ની રચના કરી હતી.

હીરાબા સરોવરનું લોકાર્પણ | GPSC current affairs

મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે વિકાસ પુરુષ અને યશસ્વી વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીના 75મા જન્મદિવસે માતૃગયા તીર્થ સિધ્ધપુરમાં નિર્મિત માતૃ શ્રી હીરાબા સરોવરનું લોકાર્પણ કર્યું હતું.

રાજ્ય સરકારના નર્મદા, જળસંપત્તિ, પાણી પુરવઠા અને કલ્પસર વિભાગ દ્વારા લોકમાતા સરસ્વતીના નવસર્જનની કામગીરી અંતર્ગત આ માતૃશ્રી હીરાબા સરોવરનું નિર્માણ થયું છે.

રાજ્ય સરકાર અને ધોળકિયા ફાઉન્ડેશનના ફુલીબા ટ્રસ્ટના સહયોગથી સરસ્વતી નદીના નવસર્જનની હાથ ધરાયેલી આ સફળ કામગીરીને પરિણામે માધુપાવડીયા ચેકડેમના નીચાણવાળા વિસ્તારોનું ધોવાણ અટકશે.

ગાંધીનગર જિલ્લાના રૂપાલ ગામથી રાજ્ય કક્ષાના “સ્વચ્છતા હી સેવા” 2025નો શુભારંભ | GPSC current affairs

ગાંધીનગર જિલ્લાના રૂપાલ ગામે પંચવટી ફાર્મ ખાતે , ગ્રામ વિકાસ કમિશનરની કચેરી અને જિલ્લા વહીવટી તંત્ર, ગાંધીનગરના સંયુક્ત ઉપક્રમે, રાજય કક્ષાના સ્વચ્છોત્સવ -૨૦૨૫ના કાર્યક્રમની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. ગ્રામ ગૃહ નિર્માણ અને ગ્રામ વિકાસ, કૃષિ, પશુપાલન, ગૌ સંવર્ધનના કેબિનેટ મંત્રી શ્રી રાઘવજીભાઈ પટેલના અધ્યક્ષ સ્થાને અને ગ્રામ વિકાસ વિભાગના રાજ્યમંત્રી શ્રી કુંવરજીભાઈ હળપતિની ગરિમામય ઉપસ્થિતિમાં  “સ્વચ્છતા હી સેવા” 2025નો શુભારંભ કરવામાં આવ્યો હતો.

વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના જન્મદિને 75 વર્ષ પૂરાં થવાના અવસરે, આજથી બીજી ઓક્ટોબર,૨૦૨૫ સુધી દેશભરમાં “સ્વચ્છતા હી સેવા”-૨૦૨૫ની ઉજવણી કરવાનું નક્કી કરાયું છે. સ્વચ્છ ભારત મિશન ગ્રામીણ દ્વારા દેશમાં સ્વચ્છોત્સવ ઉજવાઈ રહ્યો છે.

રમતગમત કરંટ અફેર્સ ગુજરાતી | Current Affairs Gujarati 19 September 2025

સ્મૃતિ મંધાનાએ 12મી સદી ફટકારી

સ્મૃતિ મંધાનાએ ભારતીય મહિલા ક્રિકેટ ઇતિહાસમાં બીજી સૌથી ઝડપી વનડે સદી ફટકારી. મંધાનાએ 77 બોલમાં પોતાની સદી પૂરી કરી. મહિલા ક્રિકેટમાં ભારત માટે સૌથી ઝડપી વનડે સદીનો રેકોર્ડ પણ મંધાનાના નામે છે. ડાબા હાથની વિસ્ફોટક ઓપનર સ્મૃતિ મંધાનાની 12મી વનડે સદી છે.

વૈશાલીએ FIDE ગ્રાન્ડ સ્વિસ 2025 જીતી

વૈશાલી રમેશબાબુએ ઉઝબેકિસ્તાનના સમરકંદમાં સતત બીજી વખત FIDE ગ્રાન્ડ સ્વિસ ટુર્નામેન્ટ જીતી. મહિલા વિભાગમાં આ એલિટ ઇવેન્ટ સતત બે વાર જીતનાર વૈશાલી પ્રથમ ખેલાડી બની.

વૈશાલી કોનેરુ હમ્પી અને દિવ્યા દેશમુખ સાથે 2026 કેન્ડિડેટ ટુર્નામેન્ટ માટે ક્વોલિફાય થનારી ત્રીજી ભારતીય મહિલા બની.

આર. વૈશાલી ભારતની ૮૪મી ગ્રાન્ડમાસ્ટર છે, અને ત્રીજી ભારતીય મહિલા ગ્રાન્ડમાસ્ટર છે, જેમણે ડિસેમ્બર ૨૦૨૩ માં ૨૫૦૦ FIDE રેટિંગ પોઈન્ટ પાર કરીને પોતાનો ખિતાબ હાંસલ કર્યો હતો.

---

👉 If you want to practice Praajasv Foundation‘s today’s Current Affairs MCQs in Gujarati 19 September 2025 with MCQs, then click here

👉 If you want to read Praajasv Foundation’s Current Affairs Gujarati 18 September 2025, then click here

---

આવા જ દરરોજના કરંટ અફર્સ વાંચવા માટે અહીં , અહી ક્લિક કરો

ઓગસ્ટ મહિનાના તમામ મહત્વપૂર્ણ કરંટ અફર્સ એક જ જગ્યાએ વાંચવા માટે, અહી ક્લિક કરો

---

[Prepare with confidence at Praajasv Foundation – Best GPSC Coaching in Gujarat for complete guidance.]

[Secure your dream career with Best IAS Coaching in Gujarat at Praajasv Foundation.]

---