10 October 2025 GPSC Current Affairs
Today’s 10 October 2025
Important current affairs 10 October 2025
વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ : 10 ઓક્ટોબર
વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ (World Mental Health Day) દર વર્ષે 10 ઓક્ટોબરના રોજ ઉજવાય છે. દુનિયાભરમાં માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ અંગે જાગૃતિ લાવવા માટે દર વર્ષે આ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસની ઉજવણી માટે દર વર્ષે અલગ- અલગ થીમ નક્કી કરાય છે. મનોવૈજ્ઞાનિક પ્રાથમિક સારવારમાં સામાજિક અને મનોવૈજ્ઞાનિક બંને સહાયનો સમાવેશ થાય છે.
150 થી વધુ દેશોમાં સભ્યો અને સંપર્કો સાથેની વૈશ્વિક માનસિક આરોગ્ય સંસ્થા, વર્લ્ડ ફેડરેશન ફોર મેન્ટલ હેલ્થના ડેપ્યુટી સેક્રેટરી જનરલ રિચર્ડ હન્ટરની પહેલથી 10 ઓક્ટોબર, 1992ના રોજ પ્રથમ વખત વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી.
રાષ્ટ્રીય ટપાલ દિવસ : 10 ઓકટોબર | 10 October 2025 GPSC Current Affairs
દર વર્ષે તારીખ 10 ઓકટોબરના રોજ રાષ્ટ્રીય ટપાલ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. તેનો ઉદ્દેશ લોકો અને વ્યવસાયોના રોજિંદા વ્યવહારમાં પોસ્ટની ભૂમિકા તેમજ વૈશ્વિક, સામાજિક અને આર્થિક વિકાસમાં તેના યોગદાન પ્રત્યે જાગૃતિ લાવવાનો છે.
પોસ્ટ એ વિશ્વનું સૌથી મોટું લોજિસ્ટિક્સ નેટવર્ક છે. કોલકાતા જીપીઓની સ્થાપના 1774માં જ થઈ હતી.
વિમાની ટપાલવહનનો સૌપ્રથમ ઉપયોગ ભારતમાં 21 ફેબ્રુઆરી, 1911ના અલ્લાહાબાદ–નૈની વચ્ચે થયો.
પોસ્ટલ ઇન્ડેક્સ નંબર (PIN) એટલે કે પિનકોડ જે તાર્કિક પદ્ધતિ મુજબ કામ કરે છે. તેનો આરંભ 15 ઑગસ્ટ, 1972થી થયો. આ વ્યવસ્થા અનુસાર દરેક પોસ્ટઑફિસને સાંકેતિક નંબર આપવામાં આવ્યો છે. છ આંકડાના પિનકોડમાંનો પ્રત્યેક અંક ચોક્કસ સ્થાન દર્શાવે છે. ટપાલ-વિભાગે સમગ્ર ભારતને આઠ વિભાગો(ઝોન)માં વહેંચ્યું છે.
National and international current affairs 10 October 2025
રસાયણશાસ્ત્રનો નોબેલ પુરસ્કાર 2025
સુસુમુ કિતાગાવા, રિચર્ડ રોબ્સન અને ઉમર એમ. યાધીને રસાયણશાસ્ત્રના નોબેલ પુરસ્કાર માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. તેમને આ સન્માન ‘ડેવલપમેન્ટ ઓફ મેટલ ઓર્ગેનિક ફ્રેમવર્ક’ (MOFs) માટે તેમના યોગદાન બદલ એનાયત કરાશે.
MOFના ફાયદા
- રણનું પાણી: તેઓ હવામાંથી ભેજ શોષીને પાણી બનાવી શકે છે. શુષ્ક વિસ્તારોને મદદ કરે છે.
- કાર્બન ડાયોક્સાઇડ કેપ્ચર: ગ્લોબલ વોર્મિંગને રોકવા માટે ફેક્ટરી વાયુઓને કેપ્ચર કરે.
- ઝેરી ગેસ સંગ્રહ: ખતરનાક વાયુઓને સાચવે.
- રાસાયણિક પ્રતિક્રિયાઓ: દવાઓ અથવા બળતણના ઉત્પાદનને ઝડપી બનાવે.
વિજેતાઓ
- રિચાર્ડ રોબસન: ઓસ્ટ્રેલિયન વૈજ્ઞાનિક જેમણે પ્રથમ MOF બનાવ્યું.
- સુસુમુ કિટાગાવા: જાપાની વૈજ્ઞાનિક જેમણે ગેસ પ્રવાહ અને સુગમતા દર્શાવી.
- ઓમર એમ. યાગી: અમેરિકન, જેમણે સ્થિર અને કસ્ટમ MOFs બનાવ્યા.
ભારત 27-30 ઓક્ટોબર દરમિયાન નવી દિલ્હીમાં 8મી આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર જોડાણ સભાનું આયોજન કરશે | 10 October 2025 GPSC Current Affairs
આયોજન : ભારત 27 થી 30 ઓક્ટોબર દરમિયાન નવી દિલ્હીના ભારત મંડપમ ખાતે આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધન સત્રનું 8મું આયોજન થશે.
હેતુ : આ કાર્યક્રમ વૈશ્વિક સમુદાયને સહકારને વધુ ગાઢ બનાવવા અને ઉજ્જવળ અને ટકાઉ ભવિષ્ય માટે સૌર અપનાવવાને વેગ આપવા માટે એકસાથે લાવશે.
સિદ્ધિ : ભારતે પાંચ વર્ષ પહેલાં બિન-અશ્મિભૂત ઇંધણ સ્ત્રોતોમાંથી તેની કુલ સ્થાપિત વીજળી ઉત્પાદન ક્ષમતાના 50 ટકા હાંસલ કરી લીધા છે.
ઉત્પાદન : ભારત વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો સૌર ઉત્પાદક અને નવીનીકરણીય ઉર્જા વૃદ્ધિ માટે વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો બજાર છે.
ઇન્ટરનેશનલ સોલાર એલાયન્સ
- ઇન્ટરનેશનલ સોલાર એલાયન્સ એ ૧૨૪ સભ્ય ધરાવતું આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠન છે. તે વિશ્વભરમાં ઉર્જા સુલભતા અને સુરક્ષા સુધારવા અને કાર્બન-તટસ્થ ભવિષ્યમાં ટકાઉ સંક્રમણ તરીકે સૌર ઊર્જાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકારો સાથે કામ કરે છે.
એલેક્ઝાન્ડર સ્મિથને 2025 ના SASTRA રામાનુજન પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવશે
એવોર્ડ : ૨૦૨૫નો SASTRA રામાનુજન એવોર્ડ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકાની નોર્થવેસ્ટર્ન યુનિવર્સિટીના ડૉ. એલેક્ઝાન્ડર સ્મિથને એનાયત કરવામાં આવશે.
સ્થાપના : SASTRA રામાનુજન એવોર્ડની સ્થાપના ૨૦૦૫માં SASTRA યુનિવર્સિટી દ્વારા ૩૨ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના યુવા ગણિતશાસ્ત્રીઓને તેમના ઉત્કૃષ્ટ કાર્ય માટે સન્માનિત કરવા માટે કરવામાં આવી હતી.
યોગદાન : ગણિતશાસ્ત્રી ડૉ. એલેક્ઝાન્ડર સ્મિથે સંયોજનશાસ્ત્ર, વિશ્લેષણાત્મક સંખ્યા સિદ્ધાંત અને સંભાવનાના વિચારોનો ઉપયોગ કરીને સંખ્યા સિદ્ધાંતમાં ઘણી લાંબા સમયથી ચાલી આવતી સમસ્યાઓમાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું છે.
કેન્દ્રીય મંત્રી નીતિન ગડકરીએ સોનીપતમાં ભારતના પ્રથમ ઇલેક્ટ્રિક ટ્રક બેટરી સ્વેપિંગ સ્ટેશનનું ઉદ્ઘાટન કર્યું | current affairs 10 october 2025
ઉદ્ઘાટન : કેન્દ્રીય માર્ગ, પરિવહન અને ધોરીમાર્ગ મંત્રી શ્રી નીતિન ગડકરીએ સોનીપતના ગણૌર નજીક જીટી રોડ પર પાંચી ગુજરાન ગામમાં દિલ્હી ઇન્ટરનેશનલ કાર્ગો ટર્મિનલ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ (DICT) ખાતે ભારતના પ્રથમ કોમર્શિયલ ઇલેક્ટ્રિક ટ્રક બેટરી સ્વેપિંગ અને ચાર્જિંગ સ્ટેશનનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.
પરાળમાંથી બળતણ : ખેડૂતો હવે બળતણ સપ્લાયર બનશે, હવે પરાળમાંથી બળતણ બનાવવાનું કામ પણ ચાલી રહ્યું છે. આપણા દેશમાં બાયો-બિટ્યુમેન બનાવવા માટે 5 મિલિયન ટન પરાળનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. મહારાષ્ટ્રમાં નાગપુર અને જબલપુરમાં પણ પરાળનો ઉપયોગ કરીને રસ્તા બનાવવામાં આવી રહ્યા છે.
મકાઈમાંથી ઇથેનોલનું ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે.
નિર્મલા સીતારમણ અયોધ્યામાં જીર્ણોદ્ધાર બૃહસ્પતિ કુંડનું ઉદ્ઘાટન કરશે
ઉદ્ઘાટન : કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ અયોધ્યાના તેડી બજાર ચોકડી પર ઐતિહાસિક બૃહસ્પતિ કુંડનું ઉદ્ઘાટન કરશે. આ કુંડ દક્ષિણ ભારતના ભક્તોને સમર્પિત છે.
પ્રાચીન બૃહસ્પતિ કુંડ, જેનો સંપૂર્ણ નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યો છે, તે વેદ, પુરાણો અને ઉપનિષદોમાં ઉલ્લેખિત 108 પવિત્ર કુંડમાંથી એક છે.
4.49 કરોડ રૂપિયાનો આ પ્રોજેક્ટ દોઢ મહિનામાં પૂર્ણ થયો છે.
પ્રતિમાઓ : બૃહસ્પતિ કુંડમાં દક્ષિણ ભારતીય ભક્તિ સંગીતના ત્રણ દિગ્ગજો, ત્યાગરાજ સ્વામીગલ, પુરંદર દાસ અને અરુણાચલ કવિની ભવ્ય પ્રતિમાઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.
policy, research and education current affairs 10 October 2025
નેશનલ કોમ્યુનિકેશન્સ એકેડેમી (NCA), ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ (DoT) અને GSMA એ MoU પર હસ્તાક્ષર કર્યા
સમજૂતી કરાર : ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ (DoT), નેશનલ કોમ્યુનિકેશન્સ એકેડેમી (NCA) અને GSM એસોસિએશન (GSMA) એ નવી દિલ્હીમાં ઈન્ડિયા મોબાઈલ કોંગ્રેસ (IMC) 2025 ખાતે માનનીય સંચાર મંત્રી જ્યોતિરાદિત્ય એમ. સિંધિયા અને સચિવ (ટેલિકોમ) ડૉ. નીરજ મિત્તલની હાજરીમાં એક સમજૂતી કરાર (MoU) પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
આ ભાગીદારી હેઠળ, NCA અને GSMA સાથે મળીને કામ કરશે:
- ડિજિટલ સમાવેશ અને સામાજિક-આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સંયુક્ત સંશોધન, ડિજિટલ વિભાજનને દૂર કરવા, ટકાઉપણું પ્રોત્સાહન આપવા અને ડિજિટલ અર્થતંત્ર તરીકે ભારતના વિકાસને ટેકો આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત.
- 5G, 6G, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI), ઇન્ટરનેટ ઓફ થિંગ્સ (IoT), ક્વોન્ટમ કોમ્યુનિકેશન્સ અને સ્પેક્ટ્રમ મેનેજમેન્ટ જેવી ઉભરતી ટેકનોલોજીઓ પર સહયોગ.
- ટેલિકોમ નીતિ અને નિયમનમાં નેતૃત્વ અને કુશળતા બનાવવા માટે વર્કશોપ, જ્ઞાન-આદાન-પ્રદાન કાર્યક્રમો અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંપર્કને સરળ બનાવો.
NCA વિશે
- ભારત સરકારના સંદેશાવ્યવહાર મંત્રાલયના દૂરસંચાર વિભાગ હેઠળની તાલીમ સંસ્થા, નેશનલ કોમ્યુનિકેશન્સ એકેડેમી (NCA), ITS, IRRS કેડર અને સિવિલ સર્વિસ IP&TAFS ના અધિકારીઓ/અધિકારીઓની ક્ષમતા નિર્માણમાં રોકાયેલી છે.
GSMA વિશે
- લંડન, યુનાઇટેડ કિંગડમ ખાતે મુખ્ય કાર્યાલય ધરાવતું GSM એસોસિએશન (GSMA) મોબાઇલ ઓપરેટરો અને વિશ્વભરના વ્યાપક મોબાઇલ ઇકોસિસ્ટમના હિતોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
ડ્રગ ગુનાઓ પર સંશોધન અને તાલીમને વેગ આપવા માટે NCB અને RRU એ MoU પર હસ્તાક્ષર કર્યા | 10 October 2025 GPSC Current Affairs
સમજૂતી કરાર : નાર્કોટિક્સ કંટ્રોલ બ્યુરો (NCB) અને રાષ્ટ્રીય રક્ષા યુનિવર્સિટી (RRU) એ નાર્કોટિક્સ નિયંત્રણ અને સાયબર-સક્ષમ ડ્રગ ગુનાઓ સંબંધિત સંશોધન, તાલીમ, ટેકનોલોજી વિકાસ અને ક્ષમતા નિર્માણના ક્ષેત્રોમાં સહયોગ વધારવા માટે એક સમજૂતી કરાર (MoU) પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
સહયોગ : આ MoU હેઠળ, બંને સંસ્થાઓ ડાર્કનેટ નાર્કોટિક્સ માર્કેટ, ક્રિપ્ટોકરન્સી ટ્રેસિંગ અને સાયબર-થ્રેટ ઇન્ટેલિજન્સ જેવા ઉભરતા ક્ષેત્રોમાં સંયુક્ત સંશોધન અને નવીનતા કરવા માટે સહયોગ કરશે.
NCB અને RRU NCB અધિકારીઓ માટે સાયબર ફોરેન્સિક્સ, બ્લોકચેન ફોરેન્સિક્સ, OSINT અને વર્તણૂકીય પ્રોફાઇલિંગ પર વિશેષ તાલીમ કાર્યક્રમો વિકસાવવા અને પહોંચાડવા માટે પણ સાથે મળીને કામ કરશે.
NCB અને RRU સંશોધન અને નવીનતા માટે કેન્દ્ર તરીકે સાયબર ક્રાઇમ ઇન્વેસ્ટિગેશન અને ડ્રગ ઇન્ટેલિજન્સ સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ સ્થાપિત કરવા માટે કામ કરશે.
લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલય અને IIT પલક્કડ, કેરળ વચ્ચે PM VIKAS યોજના હેઠળ કૌશલ્ય પ્રોજેક્ટ માટે MoU પર હસ્તાક્ષર થયા
MoU : ભારત સરકારના લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયે 8 ઓક્ટોબર 2025 ના રોજ કેરળના પલક્કડ ખાતે ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજી (IIT) પલક્કડ સાથે પ્રધાનમંત્રી વિરાસત કા સંવર્ધન (PM VIKAS) યોજના હેઠળ કૌશલ્ય પ્રોજેક્ટ માટે એક MoU પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
ઉદ્દેશ્ય : આ પહેલનો ઉદ્દેશ્ય કેરળના લઘુમતી સમુદાયોના વ્યક્તિઓને પીએમ વિકાસ યોજનાના ઉદ્દેશ્યો સાથે સુસંગત, ઉભરતા ક્ષેત્રોમાં ભવિષ્ય માટે તૈયાર તકનીકી કુશળતાથી સજ્જ કરીને સશક્ત બનાવવાનો છે.
Other important current affairs 10 October 2025
MoHUA દ્વારા ‘સંકટના શહેરી ઉકેલો’ થીમ પર વિશ્વ આવાસ દિવસ 2025 ઉજવવામાં આવ્યો
થીમ : ગૃહ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય (MoHUA) એ 8 ઓક્ટોબરના રોજ નવી દિલ્હીના વિજ્ઞાન ભવનમાં ‘સંકટના શહેરી ઉકેલો’ થીમ પર વિશ્વ આવાસ દિવસ 2025 ઉજવ્યો.
વિમોચન : આ કાર્યક્રમમાં MoHUA હેઠળના સંગઠનોના પ્રકાશનોનું પણ વિમોચન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં હાઉસિંગ ફોર ઓલ (HFA) વિભાગ, HUDCO, NCHF, NHB, CGEWHO, HUDCO અને BMTPCનો સમાવેશ થાય છે. HFA વિભાગે ‘ગુડ કમ્પેન્ડિયમ ઓફ ગુડ’નું વિમોચન કર્યું હતું.
ISSF વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશિપ 2025 શોટગન એથેન્સમાં શરૂ થઈ | 10 October 2025 GPSC Current Affairs
ક્યાં : ISSF વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશિપ 2025 શોટગન ગ્રીસના એથેન્સમાં શરૂ થવા જઈ રહી છે.
પ્રતિનિધિત્વ : એશિયન ટ્રેપ ચેમ્પિયન નીરુ ધાંડા અને ઓલિમ્પિયન્સ અનંતજીત સિંહ નારુકા, મૈરાજ અહમદ ખાન અને રૈઝા ધિલ્લોન સહિત 12 સભ્યોની ભારતીય ટીમ ચેમ્પિયનશિપમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરશે.
પુરુષોની સ્કીટ : અનંતજીત સિંહ નારુકા મહેશ્વરી ચૌહાણ અને મૈરાજ અહમદ ખાન સાથે મિશ્ર ટીમ ઇવેન્ટમાં ભાગ લેશે.
મહિલા સ્કીટ : રૈઝા ધિલ્લોન ગનેમત સેખોન અને પરિનાઝ ધાલીવાલ સાથે ટીમમાં છે.
આ સ્પર્ધામાં 68 દેશોના 406 રમતવીરો ભાગ લેશે.
👉 Watch Full video of 10 October 2025 GPSC Current Affairs
