13 November 2025 GPSC Current Affairs

Important 13 November 2025 GPSC Current Affairs

વર્લ્ડ કાઇન્ડનેસ ડે : 13 નવેમ્બર

 વર્લ્ડ કાઇન્ડનેસ ડે દર વર્ષે 13 નવેમ્બરે ઉજવાય છે. દયાની ભાવના દરેક વ્યક્તિના જીવનને સુખદ બનાવવામાં મદદ કરે છે. તેની શરૂઆત વર્ષ 1998માં વર્લ્ડ કાઇન્ડનેસ મૂવમેન્ટ સંગઠન દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જેની સ્થાપના વર્ષ 1997માં ટોક્યો સંમેલનમાં દુનિયાભરના દયાલુ સંગઠનો દ્વારા કરવાઇ હતી. તે કેનેડા, જાપાન, ઓસ્ટ્રેલિયા, નાઇઝીરિયા અને સંયુક્ત અમિરાત સહિત ઘણા દેશોમાં ઉજવાય છે. વર્ષ 2009માં સિંગાપુરે પહેલીવાર દિવસ ઉજવ્યો, ઇટલી અને ભારતમાં પણ ઉજવાયો હતો.

પંજાબના શીખ મહારાજા રણજિતસિંહની જન્મજયંતિ :  13 નવેમ્બર | 13 November 2025 GPSC Current Affairs

પંજાબના શીખ મહારાજા રણજિતસિંહની જન્મજયંતિ :  13 નવેમ્બર

જન્મ : 13 નવેમ્બર, 1780

મૃત્યુ : 27 જૂન, 1839

તેઓ ‘પંજાબ કેસરી’ કહેવાતા હતા. તેમના પિતા મહાસિંહનું 1792માં અવસાન થવાથી શીખ મિસલ સુકર ચકિયાના મુખી (નાયક) બન્યા. જુલાઈ 1799માં તેમણે પંજાબનું પાટનગર લાહોર જીતી લીધું. અફઘાનિસ્તાનના અમીર (શાસક) ઝમાનશાહે તેમને ગવર્નર તરીકે નીમ્યા; પરંતુ રણજિતસિંહે પોતાને પંજાબના મહારાજા જાહેર કર્યા. તેમણે શીખ ગુરુ નાનક તથા ગુરુ ગોવિંદસિંહના નામના સિક્કા પડાવ્યા અને શીખ રાષ્ટ્રમંડળના નામથી રાજ્યનો વહીવટ કરવા માંડ્યો. ઈ. સ. 1802માં શીખોનું પવિત્ર તીર્થધામ અને ઉત્તર ભારતના વેપારનું કેન્દ્ર અમૃતસર તેમણે જીતી લીધું. 1806માં અંગ્રેજો સાથે કરવામાં આવેલી સંધિ મુજબ પંજાબમાં રાખેલું મરાઠા સૈન્ય ત્યાંથી દૂર કરવા તે કબૂલ થયા. તેમને 25 એપ્રિલ 1809ના રોજ અંગ્રેજો સાથે અમૃતસરની સંધિ કરવી પડી; તેથી દિલ્હી સુધીના બધા શીખ પ્રદેશોને પોતાની સત્તા હેઠળ ભેગા કરી દેવાની તેમની મહત્ત્વાકાંક્ષા અપૂર્ણ રહી.

તેમણે ગુરખાઓ પાસેથી કાંગડા તથા અફઘાનો પાસેથી અટક કબજે કર્યાં. જુલાઈ 1819માં તેમણે કાશ્મીર જીતી લીધું. 1834માં તેમણે લડાખ પણ જીતી લીધું.

તેમણે લાહોર તથા અમૃતસરમાં ભારે તોપો, બંદૂકો, કારતૂસો તથા દારૂગોળો બનાવવાનાં કારખાનાં સ્થાપ્યાં હતાં. તેઓ પોતાને ‘ખાલસા’ના પ્રથમ સેવક માનતા હતા.

International Current Affairs 13 November 2025

શૈખા નાસેર અલ નોવૈસ યુએન ટુરિઝમનું નેતૃત્વ કરનાર પ્રથમ મહિલા બન્યા

પ્રથમ મહિલા : શૈખા નાસેર અલ નોવૈસ યુએન ટુરિઝમનું નેતૃત્વ કરનારી પ્રથમ મહિલા બની છે. સ્પેનના સેગોવિયામાં 123મા યુએન ટુરિઝમ એક્ઝિક્યુટિવ કાઉન્સિલ સત્ર દરમિયાન તેમની નિમણૂકની પુષ્ટિ કરવામાં આવી હતી. તેઓ જાન્યુઆરી 2026 માં ચાર વર્ષના કાર્યકાળ માટે પદ સંભાળશે.

બાંગ્લાદેશ યુએન વોટર કન્વેન્શનમાં જોડાનાર પ્રથમ દક્ષિણ એશિયાઈ દેશ બન્યો

પ્રથમ દક્ષિણ એશિયાઈ દેશ : બાંગ્લાદેશે 2025 માં યુએન વોટર કન્વેન્શનમાં સત્તાવાર રીતે પ્રવેશ મેળવ્યો છે, જે આમ કરનાર પ્રથમ દક્ષિણ એશિયાઈ દેશ બન્યો છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય સંધિ : ટ્રાન્સબાઉન્ડરી વોટરકોર્સ અને ઇન્ટરનેશનલ લેક્સના સંરક્ષણ અને ઉપયોગ પરના કન્વેન્શન તરીકે ઓળખાતું, યુએન વોટર કન્વેન્શન એક કાયદેસર રીતે બંધનકર્તા આંતરરાષ્ટ્રીય સંધિ છે જે વહેંચાયેલ જળ સંસ્થાઓના ટકાઉ અને સમાન સંચાલન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.

પીએમ મોદી ભુતાનની બે દિવસીય રાજકીય યાત્રાએ

‘ગ્લોબલ પીસ પ્રેયર ફેસ્ટિવલ’ : પીએમ મોદી 11 અને 12 નવેમ્બરના રોજ ભુતાનની બે દિવસીય રાજકીય યાત્રાએ છે. આ હિમાલયી દેશ ભુતાનની તેમની 2014 પછીની ચોથી મુલાકાત હશે. તેમની આ મુલાકાત દરમિયાન, તેઓ ભુતાન સરકાર દ્વારા આયોજિત ‘ગ્લોબલ પીસ પ્રેયર ફેસ્ટિવલ’માં ભાગ લેશે, જે વિશ્વ શાંતિ અને માનવતાના ઉત્થાનના ઉદ્દેશ્યથી આયોજિત કરાઈ રહ્યો છે.

ઉદ્ઘાટન : આ મુલાકાત દરમિયાન, બંને નેતાઓ મળીને 1020 મેગાવોટની પુનાત્સાંગછૂ-II જળવિદ્યુત પરિયોજનાનું ઉદ્ઘાટન કરશે.

દર્શન : ભારતમાંથી લાવવામાં આવેલા ભગવાન બુદ્ધના પવિત્ર પીપરહવા અવશેષોને ભુતાનમાં લોકોના દર્શનાર્થે રાખવામાં આવ્યા છે,  ત્યારે પીએમ મોદી થિમ્ફુના તાશીછોજોગ મઠમાં જઈને આ પવિત્ર અવશેષોના દર્શન કરશે.

National Current Affairs 13 November 2025

રાષ્ટ્રીય આદિવાસી સાહિત્ય મહોત્સવ 2025

પ્રથમ રાષ્ટ્રીય આદિજાતિ સાહિત્ય મહોત્સવ : ભારત સરકારના આદિજાતિ બાબતોના મંત્રાલય (MoTA) અને તેના નેજા હેઠળ રાષ્ટ્રીય આદિજાતિ સંશોધન સંસ્થા (NTRI) એ પ્રથમ રાષ્ટ્રીય આદિજાતિ સાહિત્ય મહોત્સવ ૨૦૨૫ નું સફળતાપૂર્વક આયોજન કર્યું.

આયોજન : ભગવાન બિરસા મુંડાની 150મી જન્મજયંતીના માનમાં જનજાતિય ગૌરવ વર્ષ ઉજવણીના ભાગ રૂપે આદિવાસી બાબતોના મંત્રાલય દ્વારા રાષ્ટ્રીય આદિવાસી સંશોધન સંસ્થાના સહયોગથી આ મહોત્સવનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે.

પ્રથમ જલ સંચય જન ભાગીદારી (JSJB) એવોર્ડ | Current Affairs 13 November 2025

એવોર્ડ : ભારતના માનનીય રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા ૧૮ નવેમ્બર ૨૦૨૫ ના રોજ નવી દિલ્હીના વિજ્ઞાન ભવન ખાતે આયોજિત સમારોહમાં આ એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવશે.

પહેલ : જલ સંચય જન ભાગીદારી (JSJB) પહેલ 6 મી સપ્ટેમ્બર 2024ના રોજ સુરત, ગુજરાત ખાતે શરૂ કરવામાં આવી હતી.

વિભાજન : આ પહેલ હેઠળ, રાજ્યોને પાંચ ઝોનમાં વિભાજિત કરવામાં આવ્યા છે.

૧૦૦ પુરસ્કારો: આ વર્ષે કુલ ૧૦૦ પુરસ્કારોની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. આમાં ત્રણ શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કરનારા રાજ્યો, ૬૭ જિલ્લાઓ, છ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનો, એક શહેરી સ્થાનિક સંસ્થા (ULB), બે ભાગીદાર મંત્રાલયો/વિભાગો, બે ઉદ્યોગો, ત્રણ NGO, બે દાનવીર અને ૧૪ નોડલ અધિકારીઓનો સમાવેશ થાય છે.

ઈનામ : શ્રેણી 1 માં શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કરનારા જિલ્લાઓને દરેકને 2 કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવી રહ્યા છે. શ્રેણી 2 અને 3 માં જિલ્લાઓને અનુક્રમે 1 કરોડ રૂપિયા અને 25 લાખ રૂપિયા આપવામાં આવી રહ્યા છે.

રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો

ક્રમ	રાજ્ય
૧	તેલંગાણા
૨	છત્તીસગઢ
૩	રાજસ્થાન

છઠ્ઠા રાષ્ટ્રીય જળ પુરસ્કારના વિજેતાઓની જાહેરાત | Current Affairs 13 November 2025

વિજેતાઓ : જળ શક્તિ મંત્રાલયના જળ સંસાધન, નદી વિકાસ અને ગંગા કાયાકલ્પ વિભાગ (DoWR, RD & GR) એ વર્ષ 2024 માટે છઠ્ઠા રાષ્ટ્રીય જળ પુરસ્કારો માટે સંયુક્ત વિજેતાઓ સહિત 46 વિજેતાઓની જાહેરાત કરી છે. આ 10 શ્રેણીઓમાં પુરસ્કાર આપવામાં આવશે: શ્રેષ્ઠ રાજ્ય, શ્રેષ્ઠ જિલ્લો, શ્રેષ્ઠ ગ્રામ પંચાયત, શ્રેષ્ઠ શહેરી સ્થાનિક સંસ્થા, શ્રેષ્ઠ શાળા અથવા કોલેજ, શ્રેષ્ઠ ઉદ્યોગ, શ્રેષ્ઠ પાણી વપરાશકારો સંગઠન, શ્રેષ્ઠ સંસ્થા (શાળા અથવા કોલેજ સિવાય), શ્રેષ્ઠ નાગરિક સમાજ અને પાણી ક્ષેત્રમાં શ્રેષ્ઠતા માટે શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિ.

શ્રેષ્ઠ રાજ્ય શ્રેણીમાં :  મહારાષ્ટ્રને પ્રથમ પુરસ્કાર, ગુજરાતને બીજું અને હરિયાણાને ત્રીજું સ્થાન મળ્યું છે.

પુરસ્કાર : દરેક પુરસ્કાર વિજેતાને કેટલીક શ્રેણીઓમાં પ્રશસ્તિપત્ર, ટ્રોફી અને રોકડ પુરસ્કારો પ્રાપ્ત થશે.

શાળા અને કોલેજ સિવાયની શ્રેષ્ઠ સંસ્થા : ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજી, ગાંધીનગર, પ્રથમ – સંયુક્ત વિજેતા

શ્રેષ્ઠ નાગરિક સમાજ : Banaskantha District Co-operative milk producers union limited, Banaskantha, પ્રથમ

પીએમ જનમનના અમલીકરણમાં ગુજરાત રાજ્ય સમગ્ર દેશમાં પ્રથમ ક્રમાંકે | Current Affairs 13 November 2025

પુરસ્કાર : ભારત સરકાર દ્વારા તારીખ 17 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ નવી દિલ્હી ખાતે આયોજિત નેશનલ કોન્ક્લેવમાં ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુના હસ્તે ગુજરાત રાજ્યને “બેસ્ટ પર્ફોર્મિંગ સ્ટેટ”નો પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો છે.

પ્રારંભ : ભારતના 18 રાજ્યો અને 1 કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં વસતા 75 પર્ટિક્યુલરલી વલ્નરેબલ ટ્રાઇબલ ગ્રુપ્સ (PVTG) એટલે કે ખાસ નબળા આદિજાતિ જૂથોનો સર્વાંગી સામાજિક-આર્થિક વિકાસ સુનિશ્ચિત કરવા માટે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 15 નવેમ્બર, 2023ના રોજ ‘જનજાતીય ગૌરવ દિવસ’ નિમિત્તે પ્રધાનમંત્રી જનજાતીય આદિવાસી ન્યાય મહા અભિયાન (પીએમ જનમન) મિશનનો પ્રારંભ કર્યો હતો.

ઉદ્દેશ્ય : પીએમ જનમન મિશન હેઠળ ખાસ નબળા આદિજાતિ જૂથો (PVTGs)ને ખૂટતી પાયાની સુવિધાઓની પૂર્તિ કરવામાં આવે છે, જેમાં આવાસ, રોડ-રસ્તાની કનેક્ટિવિટી, પાઇપ મારફતે પાણીનો સપ્લાય, આરોગ્ય અને શિક્ષણની સુવિધાઓ, મહિલાઓ માટે આંગણવાડીઓનું નિર્માણ, વીજળીકરણ, મોબાઈલ ટાવરનું ઇન્સ્ટોલેશન, વન ધન વિકાસ કેન્દ્રો તેમજ મલ્ટીપર્પઝ સેન્ટરોની સ્થાપનાનો સમાવેશ થાય છે.

સહયોગ : ભારત સરકારના 8 મંત્રાલયો દ્વારા સહયોગ આપવામાં આવે છે, જેમાં ગ્રામ વિકાસ મંત્રાલય, જળશક્તિ મંત્રાલય, આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય, શિક્ષણ મંત્રાલય, મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય, વિદ્યુત મંત્રાલય, સંચાર મંત્રાલય અને આદિજાતિ બાબતોના મંત્રાલયનો સમાવેશ થાય છે.

ભારતની પ્રથમ MWh-સ્કેલ વેનેડિયમ ફ્લો બેટરીનું ઉદ્ઘાટન

ઉદ્ઘાટન : ઊર્જા અને ગૃહનિર્માણ અને શહેરી બાબતોના મંત્રી શ્રી મનોહર લાલે ભારતની સૌથી મોટી અને પ્રથમ 3 MWh ક્ષમતાની MWh-સ્કેલ વેનેડિયમ રેડોક્સ ફ્લો બેટરી (VRFB) સિસ્ટમનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. આ સીમાચિહ્નરૂપ પ્રોજેક્ટ લાંબા ગાળાના ઉર્જા સંગ્રહ (LDES) ઉકેલો તરફ રાષ્ટ્રની સફરમાં એક મોટું પગલું છે.

નોઈડા ખાતે : મંત્રીશ્રીએ ગ્રેટર નોઈડા ખાતે NTPCના સંશોધન અને વિકાસ કેન્દ્ર, NETRA ની મુલાકાત દરમિયાન આ સિસ્ટમનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

રાજકીય અને રમતગમત | 13 November 2025 GPSC Current Affairs

નાગાલેન્ડમાં 22મું CPA ઇન્ડિયા રિજન ઝોન-III કોન્ફરન્સ પૂર્ણ થયું

થીમ : નાગાલેન્ડમાં બે દિવસીય 22મી કોમનવેલ્થ પાર્લામેન્ટરી એસોસિએશન (CPA) ઇન્ડિયા રિજન ઝોન-III કોન્ફરન્સ પૂર્ણ થઈ. “નીતિ, પ્રગતિ અને લોકો: પરિવર્તનના ઉત્પ્રેરક તરીકે વિધાનસભાઓ” થીમ હેઠળ આયોજિત આ કોન્ફરન્સ “વિકસિત ભારત 2047 પ્રાપ્ત કરવામાં વિધાનસભાઓની ભૂમિકા” અને “આબોહવા પરિવર્તન – ઉત્તરપૂર્વીય ક્ષેત્રમાં તાજેતરના વાદળ ફાટવા અને ભૂસ્ખલનના પ્રકાશમાં” ની આસપાસ ચર્ચાઓ પર કેન્દ્રિત હતી.

ઠરાવ : અગાઉ, CPA ઇન્ડિયા રિજન ઝોન-III ના સભ્યોએ કોન્ફરન્સ દરમિયાન નવ ઠરાવો અપનાવ્યા હતા અને 22મા વાર્ષિક CPA ઇન્ડિયા રિજન ઝોન-III કોન્ફરન્સ નિમિત્તે વૃક્ષારોપણ અભિયાનમાં ભાગ લીધો હતો.

ચિલીમાં યોજાનારા FIH મહિલા જુનિયર હોકી વર્લ્ડ કપ 2025માં જ્યોતિ સિંહ ભારતની કેપ્ટન બનશે | Current Affairs 13 November 2025

નેતૃત્વ : હોકી ઇન્ડિયાએ 25 નવેમ્બરથી 13 ડિસેમ્બર દરમિયાન ચિલીના સેન્ટિયાગોમાં યોજાનાર આગામી ઇન્ટરનેશનલ હોકી ફેડરેશન (FIH) મહિલા જુનિયર હોકી વર્લ્ડ કપ 2025 માટે 20 સભ્યોની ટીમની જાહેરાત કરી છે, જેમાં જ્યોતિ સિંહ ભારતીય ટીમનું નેતૃત્વ ચાલુ રાખશે. 20 સભ્યોની ટીમમાં 18 ખેલાડીઓ અને બે વૈકલ્પિક ખેલાડીઓનો સમાવેશ થાય છે. ભારતને જર્મની, આયર્લેન્ડ અને નામિબિયા સાથે પૂલ Cમાં મૂકવામાં આવ્યું છે. ટીમને ભારતીય કોચ અને ભૂતપૂર્વ ફિલ્ડ હોકી ખેલાડી તુષાર ખાંડકર તાલીમ આપશે.