21 November 2025 GPSC Current Affairs
Important 21 November 2025 GPSC Current Affairs
વિશ્વ ટેલિવિઝન દિવસ: 21 નવેમ્બર
વિશ્વ ટીવી દિવસ દર વર્ષે 21 નવેમ્બરે ઉજવાય છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ 17 ડિસેમ્બર, 1996ના રોજ 21 નવેમ્બરને વિશ્વ ટેલિવિઝન દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો હતો. સંયુકત રાષ્ટ્રે વર્ષ 1996માં 21 અને 22 નવેમ્બરે વિશ્વના પ્રથમ વર્લ્ડ ટેલિવિઝન ફોરમનું આયોજન કર્યું હતું. આ દિવસે દુનિયાભરની મીડિયા હસ્તીઓ સંયુક્ત રાષ્ટ્રના છત્ર હેઠળ મળ્યા હતા. આ સભા દરમિયાન ટેલિવિઝનની દુનિયા પર અસરને લઈને ઘણી ચર્ચા થઈ હતી. વિશ્વને બદલવામાં તેનું શું યોગદાન છે તેની પણ તેમણે ચર્ચા કરી. તેમણે પરસ્પર સહયોગના મહત્વ વિશે ચર્ચા કરી હતી. આ જ કારણ હતું કે યુનાઈટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલીએ 21 નવેમ્બરની તારીખને વિશ્વ ટેલિવિઝન દિવસ તરીકે ઉજવવાની જાહેરાત કરી.
વિશ્વ મત્સ્યપાલન દિવસ : 21 નવેમ્બર | 21 November 2025 GPSC Current Affairs
દર વર્ષે 21 નવેમ્બરના રોજ વિશ્વ મત્સ્યપાલન દિવસ ઉજવવામાં આવે છે, જેનો ઉદ્દેશ સમગ્ર વિશ્વમાં તમામ માછીમારો, માછલી ઉછેરતા ખેડૂતો અને સંબંધિત હિતધારકો સાથે એકતા દર્શાવવાનો છે. તેની શરૂઆત 1997માં થઈ હતી, જ્યાં “વર્લ્ડ ફોરમ ઓફ ફિશ હાર્વેસ્ટર્સ એન્ડ ફિશ વર્કર્સ”ની નવી દિલ્હીમાં બેઠક યોજાઈ હતી, જેનાં પગલે 18 દેશોના પ્રતિનિધિઓ સાથે “વર્લ્ડ ફિશરીઝ ફોરમ”ની રચના થઈ હતી અને માછીમારીની સ્થાયી પદ્ધતિઓ અને નીતિઓના વૈશ્વિક આદેશની હિમાયત કરતી એક જાહેરનામાં પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ ઇવેન્ટનો ઉદ્દેશ વધુ પડતી માછીમારી, રહેઠાણના વિનાશ અને આપણા દરિયાઇ અને તાજા પાણીના સંસાધનોની સ્થિરતા માટેના અન્ય ગંભીર જોખમો તરફ ધ્યાન દોરવાનો છે.
ગુજરાતનાં પ્રથમ મહિલા મુખ્યપ્રધાન આનંદીબેન પટેલનો જન્મદિવસ : 21 નવેમ્બર | Current Affairs 21 November 2025
આનંદીબેન પટેલનો જન્મ મહેસાણા જિલ્લાના વિજાપુર તાલુકાના ખરોડ ગામે 21 નવેમ્બર, 1941ના રોજ થયેલો. તેમના પિતા જેઠાભાઈ ખેડૂત હતા. તેમણે ચોથા ધોરણ સુધીનો અભ્યાસ કન્યા શાળામાં કરેલો, પછી કન્યાઓને આગળ અભ્યાસ માટે સગવડ ન હોવાથી કુમાર શાળામાં પ્રવેશ લીધેલો. આ શાળામાં 700 કુમાર વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે તેઓ એકમાત્ર વિદ્યાર્થીની હતા. 8મા ધોરણથી તેમણે નૂતન સર્વ વિદ્યાલય વિસનગરમાં પ્રવેશ મેળવ્યો. ઍથ્લેટિક્સમાં ઉત્કૃષ્ટ સિદ્ધિ મેળવવા બદલ મહેસાણામાં તેમને “વીર બાળા” પુરસ્કારથી સન્માનવામાં આવેલાં.
તેણી 1960માં એમ.જી.પંચાલ વિજ્ઞાન મહાવિદ્યાલયમાં જોડાયા અને પ્રથમ વર્ષે સમગ્ર મહાવિદ્યાલયમાં તેઓ એકમાત્ર વિજ્ઞાનના મહિલા વિદ્યાર્થી હતા. તેઓએ પછીથી વિસનગર ખાતે પોતાનો બી.એસ.સી.નો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો..
અમદાવાદની સરસપુર આર્ટસ એન્ડ કોમર્સ કોલેજમાં પ્રોસેસર મફતલાલ પટેલ સાથે 26 મે 1962નાં રોજ આનંદીબેનનાં લગ્ન થયા, તેઓને સંજય અને અનાર નામનાં બે સંતાનો છે.
1970માં તેઓ મોહનીબા કન્યા વિદ્યાલયમાં શિક્ષિકા તરીકે જોડાયા. તેઓ ઉચ્ચ માધ્યમિકનાં વિદ્યાર્થીઓને વિજ્ઞાન અને ગણિત જેવા વિષયોનો અભ્યાસ કરાવતા હતા. પછીથી તેઓ આ શાળાનાં પ્રધાનાચાર્યપદે નિયુક્તિ પામેલા.
તેઓએ પોતાની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત 1994માં રાજ્ય સભાનાં સભ્ય તરીકે કરી હતી અને 1998ની રાજ્યની ચૂંટણીઓ દરમિયાન તેઓ ગુજરાતમાંથી ધારાસભ્ય બન્યાં. હાલમાં તેઓ એકમાત્ર ગુજરાતના મહિલા ધારાસભ્ય હતા જે સતત ચાર વખતથી ચૂંટાયા હોય.
તેઓ ઉત્તર પ્રદેશનાં વર્તમાન રાજ્યપાલ, મધ્ય પ્રદેશનાં પૂર્વ રાજ્યપાલ, અને ગુજરાતનાં ભૂતપૂર્વ પરંતુ પ્રથમ મહિલા મુખ્યમંત્રી છે. તેઓ 1987થી ભારતીય જનતા પાર્ટીનાં સભ્ય છે. તેઓએ ગુજરાત સરકારમાં 2007 થી 2014 દરમિયાન માર્ગ અને મકાન બાંધકામ, મહેસૂલ, શહેરી વિકાસ વગેરે જેવા મંત્રાલયોનાં કેબિનેટ મંત્રી તરીકેની જવાબદારીઓ સંભાળી હતી.
Science, space and technology Current Affairs 21 November 2025
સેન્ટીનેલ-6B
ઉપયોગીતા : સેન્ટીનેલ-6B, નાસા અને યુએસ અને યુરોપિયન ભાગીદારો દ્વારા સંયુક્ત રીતે વિકસાવવામાં આવેલ પૃથ્વી-નિરીક્ષણ ઉપગ્રહ, સમુદ્રનું અવલોકન કરશે અને સમુદ્રની સપાટીમાં વધારો માપશે જેથી આપણા ગૃહ ગ્રહ વિશે આંતરદૃષ્ટિ મળી શકે જે હવામાનની આગાહીઓ અને પૂરની આગાહીઓમાં સુધારો કરશે, જાહેર સલામતીનું રક્ષણ કરશે અને દરિયાકાંઠાના માળખાગત સુવિધાઓનું રક્ષણ કરશે.
લોન્ચ : 16 નવેમ્બર (12:21 am EST, સોમવાર, 17 નવેમ્બર) ના રોજ PST રાત્રે 9:21 વાગ્યે કેલિફોર્નિયાના વેન્ડેનબર્ગ સ્પેસ ફોર્સ બેઝથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું, જે તેના જોડિયા ઉપગ્રહ, સેન્ટીનેલ-6 માઈકલ ફ્રીલિચ સાથે જોડાયું હતું, જેણે પાંચ વર્ષ પહેલાં લોન્ચ કર્યું હતું.
મિશન : આ પ્રક્ષેપણ 2025 નું ચોથું સફળ કોપરનિકસ સેન્ટિનલ મિશન છે, જે સેન્ટિનેલ-4A, સેન્ટિનેલ-5A અને સેન્ટિનેલ-1D પછીનું છે.
ચાંગ’ઇ-6 યાન | 21 November 2025 GPSC Current Affairs
ઉતરાણ : ચાંગ’ઇ-6 યાન ચંદ્રની પાછળ દક્ષિણ ધ્રુવ-એટકેન બેસિનમાં સફળતાપૂર્વક ઉતરાણ કર્યું.
ઉદ્દેશ્ય : આ પહેલી વાર ચંદ્રના દૂરના ભાગથી માનવ નમૂના લેવા અને પરત ફરવાનું મિશન છે.
લોન્ચ : તેને 53 દિવસ પહેલા દક્ષિણી ટાપુ હૈનાન પરના વેનચાંગ સ્પેસ લોન્ચ સેન્ટરથી ચીની લોંગ માર્ચ-5 રોકેટ દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.
ઐતિહાસિક સિદ્ધિ : ચંદ્રના દૂરના ભાગમાં કોઈ મિશન સફળતાપૂર્વક પહોંચ્યું હોય તેવી આ બીજી ઘટના છે. ચીને સૌપ્રથમ 2019 માં તેના ચાંગ’ઇ-4 પ્રોબ સાથે આ ઐતિહાસિક સિદ્ધિ પૂર્ણ કરી હતી.
ઓમાન એરપોર્ટ્સ Wi-Fi 7 ટેકનોલોજી લાગુ કરનાર વિશ્વનું પ્રથમ એરપોર્ટ ઓપરેટર બન્યું
વિશ્વનું પ્રથમ એરપોર્ટ : ઓમાન એરપોર્ટ્સ સત્તાવાર રીતે Wi-Fi 7 ટેકનોલોજી લાગુ કરનાર વિશ્વનું પ્રથમ એરપોર્ટ ઓપરેટર બન્યું છે. Huawei ના સહયોગથી શરૂ કરાયેલ આ અપગ્રેડ હવે દેશના તમામ એરપોર્ટ પર સક્રિય છે. વાયરલેસ કનેક્ટિવિટીની નવીનતમ પેઢી, Wi-Fi 7, મુસાફરોને નીચેની સુવિધાઓ પ્રદાન કરે છે:
- ઝડપી ઇન્ટરનેટ ગતિ, સરળ સ્ટ્રીમિંગ, ડાઉનલોડ્સ અને અપલોડ્સને સક્ષમ બનાવે છે.
- મજબૂત સુરક્ષા પગલાં, વ્યક્તિગત અને કાર્યકારી ડેટાના રક્ષણમાં વધારો.
- વધુ વિશ્વસનીય જોડાણો, પીક ટ્રાવેલ સમયગાળા દરમિયાન પણ વિક્ષેપો ઘટાડે છે.
National Development and Infrastructure | 21 November 2025 GPSC Current Affairs
મુંબઈમાં એશિયાનો સૌથી મોટો મેટ્રો ડેપો બનશે
ઉદ્ઘાટન : માનખુર્દમાં ડીએન નગરથી મંડલેને જોડતી મુંબઈ મેટ્રો લાઇન 2B માટે મંડલે ડેપોનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું છે, જે તેને એશિયાની સૌથી મોટી અને પ્રથમ એલિવેટેડ મેટ્રો સુવિધા બનાવે છે.
સુવિધાઓ : મુંબઈ મેટ્રોપોલિટન રિજન ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (MMRDA)નો અત્યાધુનિક ડેપો 30.45 હેક્ટર પર બનેલો છે અને તેમાં અદ્યતન ટેકનોલોજી, ભવિષ્ય માટે તૈયાર સુવિધાઓ અને પર્યાવરણને અનુકૂળ સુવિધાઓનો સમાવેશ થાય છે.
72 મેટ્રો ટ્રેનો : આ શેડમાં એક સમયે 72 મેટ્રો ટ્રેનો સમાવી શકાય છે. આ વિશાળ માળખું બે માળ પર બનેલું છે, જેમાં દરેક માળ પર 36 ટ્રેનો માટે જગ્યા છે.
એન્ટિમાઇક્રોબાયલ પ્રતિકાર (2025-29) પર રાષ્ટ્રીય કાર્ય યોજનાના બીજા સંસ્કરણનું લોન્ચિંગ | 21 November 2025 GPSC Current Affairs
લોન્ચિંગ : કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી શ્રી જગત પ્રકાશ નડ્ડાએ એન્ટિમાઇક્રોબાયલ પ્રતિકાર (2025-29) પર રાષ્ટ્રીય કાર્ય યોજનાના બીજા સંસ્કરણનું લોન્ચિંગ કર્યું.
પ્રતિબંધ મૂકનારા પ્રથમ રાજ્યો : કેરળ અને ગુજરાત એન્ટિબાયોટિક્સના ઓવર-ધ-કાઉન્ટર વેચાણ પર પ્રતિબંધ મૂકનારા પ્રથમ રાજ્યો છે.
રચના : 2010 માં AMR નિયંત્રણ પર રાષ્ટ્રીય ટાસ્ક ફોર્સની રચના કરવામાં આવી હતી જેના કારણે 2011 ની શરૂઆતમાં AMR નિયંત્રણ પર રાષ્ટ્રીય નીતિનો વિકાસ થયો હતો. એપ્રિલ 2017 માં ગ્લોબલ એક્શન પ્લાન (GAP) સાથે સંરેખિત રીતે વિકસિત એન્ટિમાઇક્રોબાયલ રેઝિસ્ટન્સ પર રાષ્ટ્રીય કાર્ય યોજના (NAP-AMR) શરૂ કરવામાં આવી હતી જેનો અમલ આગામી 5 વર્ષ (2017-2021) દરમિયાન થવાનો હતો.
૫૬મો આંતરરાષ્ટ્રીય ફિલ્મ મહોત્સવ
IFFI 2025 : ૫૬મો આંતરરાષ્ટ્રીય ફિલ્મ મહોત્સવ (IFFI ૨૦૨૫) ગોવામાં શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે. નવ દિવસના આ મેગા કાર્યક્રમ દરમિયાન ૮૧ દેશોની ૨૪૦ થી વધુ ફિલ્મો દર્શાવવામાં આવશે.
‘ફોકસ દેશ‘ : જાપાનને ‘ફોકસ દેશ’ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. આ વર્ષે જાપાન મુખ્ય આકર્ષણનો વિષય છે, જેમાં છ સમકાલીન ફિલ્મો પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે. ગુરુ દત્ત, રાજ ખોસલા, ઋત્વિક ઘટક, પી. ભાનુમતી, ભૂપેન હજારિકા અને સલિલ ચૌધરી જેવા સિનેમાના કેટલાક દિગ્ગજોનું પણ સન્માન કરવામાં આવશે.
AI ફિલ્મ હેકાથોન : પહેલી વાર, AI ફિલ્મ હેકાથોનનું આયોજન થઈ રહ્યું છે, જે 48 કલાકનો સર્જનાત્મક સ્પ્રિન્ટ છે જેમાં ફિલ્મ નિર્માણમાં AI-સંચાલિત નવીનતાઓનું અન્વેષણ કરવામાં આવશે.
પૃષ્ઠભૂમિ : ૧૯૫૨ માં સ્થાપિત, IFFI એ દક્ષિણ એશિયાનો સૌથી જૂનો અને સૌથી મોટો ફિલ્મ મહોત્સવ છે, જેનું આયોજન રાષ્ટ્રીય ફિલ્મ વિકાસ નિગમ (NFDC), માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય અને ગોવાની મનોરંજન સોસાયટી દ્વારા સંયુક્ત રીતે કરવામાં આવે છે.
State Current Affairs 21 November 2025
સાયબર ફ્રોડ હેલ્પલાઇન ૧૯૩૦ પર ૧૦૦% પ્રતિભાવ દર હાંસલ કરનાર ગોવા પોલીસ ભારતમાં પ્રથમ બની
પ્રથમ : ગોવા પોલીસે જાહેરાત કરી છે કે તે સાયબર ફ્રોડ કોલનો 100% પ્રતિભાવ દર પ્રાપ્ત કરનારી દેશની પ્રથમ કાયદા અમલીકરણ એજન્સી બની છે. ફરિયાદ હેન્ડલિંગને સુવ્યવસ્થિત કરવા અને રીઅલ-ટાઇમ મોનિટરિંગને સક્ષમ કરવા માટે રજૂ કરાયેલ સંપૂર્ણપણે ક્લાઉડ-આધારિત 1930 સાયબર ફ્રોડ કોલ સેન્ટરના લોન્ચ પછી આ સીમાચિહ્નરૂપ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ છે.
ઉદ્દેશ્ય : ગોવા પોલીસ ભારતમાં સૌપ્રથમ પોલીસ સિસ્ટમમાં કોર્પોરેટ-ગ્રેડ કોલ સેન્ટર મોડેલ અપનાવે છે. 1930 હેલ્પલાઇન પર પ્રાપ્ત થતા દરેક કોલને રેકોર્ડ, ઓડિટ અને સમીક્ષા કરવામાં આવે છે, જેમાં વ્યાવસાયિક વર્તન, સ્પષ્ટતા અને સમયસર કાર્યવાહી પર ભાર મૂકવામાં આવે છે.
સિદ્ધિ : ગયા મહિને જ શરૂ કરાયેલ આ સમર્પિત સાયબર ફ્રોડ કોલ સેન્ટરે પહેલાથી જ 5,000 થી વધુ કોલ્સ હેન્ડલ કર્યા છે, 1,500 મિસ્ડ કોલ પરત કર્યા છે અને 581 ઔપચારિક ફરિયાદો નોંધી છે.
નીતિશ કુમાર બિહારના આગામી મુખ્યમંત્રી બનશે | Current Affairs 21 November 2025
શપથ : નીતિશ કુમાર 20 નવેમ્બરના રોજ બપોરે 1:30 વાગ્યે ગાંધી મેદાનમાં મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લેશે.
રાજ્યપાલ : 74 વર્ષીય નેતા નીતીશ કુમારને રાજ્યપાલ આરિફ મોહમ્મદ ખાન શપથ લેવડાવશે.
મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમાર બે નાયબ મુખ્યમંત્રીઓ અને આશરે 20 મંત્રીઓ સાથે પ્રથમ તબક્કામાં શપથ ગ્રહણ કરશે. આ મંત્રીમંડળમાં ભાજપ, જેડીયુ, એલજેપી (આર), હિન્દુસ્તાની અવમ મોરચા (HAM) અને રાષ્ટ્રીય લોક મોરચા (RLM) ના ધારાસભ્યોનો સમાવેશ થશે.
પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલયે દેશમાં પહેલી વાર મહારાષ્ટ્રના દીપડા જન્મ નિયંત્રણ કાર્યક્રમને મંજૂરી આપી | Current Affairs 21 November 2025
પ્રથમ પહેલ : મહારાષ્ટ્ર સરકારે ચિત્તા જન્મ નિયંત્રણ કાર્યક્રમ માટે દરખાસ્ત રજૂ કર્યાના સત્તર મહિના પછી, પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય (MoEFCC) એ 17 નવેમ્બર 2025 ના રોજ તેને મંજૂરી આપી, જે દેશમાં આ પ્રકારની પ્રથમ પહેલ બની.
દીપડા અને માનવીઓ વચ્ચેના મુકાબલાના પરિણામે, બંધ ગામડાઓમાં વારંવાર હુમલાઓ થયા છે, મોટા પાયે પશુધનનું નુકસાન થયું છે અને બચાવ અને પુનર્વસન કામગીરીમાં વધારો થયો છે.
ભારતીય ચિત્તો
- ભારતમાં અંદાજે ૧૩,૮૭૪ ભારતીય દીપડા છે (ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૪ સુધીમાં).
- સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતું રાજ્ય: મધ્યપ્રદેશમાં સૌથી વધુ વસ્તી છે, ત્યારબાદ કર્ણાટક અને મહારાષ્ટ્રનો ક્રમ આવે છે.
‘મિશન 100 કલાક’
આગામી 100 કલાક : રાજ્યના પોલીસ વડા વિકાસ સહાય દ્વારા તમામ શહેર/જિલ્લાના પોલીસ વડાઓને તાકીદ કરવામાં આવી છે કે, છેલ્લા 30 વર્ષમાં ગુજરાતના અલગ-અલગ પોલીસ સ્ટેશનમાં રાષ્ટ્ર વિરોધી પ્રવૃત્તિઓના ગુનામાં પકડાયેલા આરોપીઓનું ચેકીંગ કરી વેરીફીકેશન પ્રક્રિયાને અંતે ડોઝીઅર તૈયાર કરવાની કાર્યવાહી આગામી 100 કલાકમાં પૂર્ણ કરવામાં આવે.
પોલીસ વડા વિકાસ સહાયના આ આદેશ રાજ્યમાં આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ, સંગઠિત ગુનાખોરી અને રાષ્ટ્ર વિરોધી તત્ત્વોના નેટવર્કને ફરીથી સક્રિય થતા અટકાવવા અને તેમનો ડેટાબેઝ અપડેટ કરવાના ઉદ્દેશ્યથી લેવામાં આવ્યો છે.
