28 November 2025 GPSC Current Affairs

Important 28 November 2025 GPSC Current Affairs

લાલ ગ્રહ દિવસ : 28 નવેમ્બર

લાલ ગ્રહ દિવસ એટલે કે રેટ પ્લાનેટ ડે (Red Planet Day) દર વર્ષે 28 નવેમ્બરે ઉજવાય છે. નેશનલ એરોનૉટિક્સ એન્ડ સ્પેસ એડમિનિસ્ટ્રેશન (નાસા) દ્વારા 28 નવેમ્બર, 1964નો દિવસ મેરિનર-4 લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. મેરિનર-4 એ પ્રથમ વાર મંગળ પર મહત્વપૂર્ણ જાણકારી અને ફોટા ખેંચ્યા હતા. મંગળને લાલ ગ્રહ કહેવામાં આવે છે કારણ કે મંગળની જમીનમાં આયર્ન મિનરલ્સને કારણે વાતાવરણ અને માટી લાલ દેખાય છે.

મહાત્મા જ્યોતીબા ગોવિંદરાવ ફુલેની પુણ્યતિથિ : 28 નવેમ્બર | 28 November 2025 GPSC Current Affairs

જન્મ : 11 એપ્રિલ, 1827

મૃત્યુ : 28 નવેમ્બર, 1890

તેઓ એક વિચારક, સમાજસુધારક, લેખક, તત્વચિંતક, દાર્શનિક, વિદ્વાન અને સંપાદક હતા. મહાત્મા ફૂલે પ્રથમ પેઢીના સમાજ સુધારક છે.

તેમનો જન્મ ગોવિંદરાવ ફુલે અને ચિમનાબાઈને ત્યાં થયો હતો. મહાત્મા ફુલેની મૂળ અટક ગોરહે હતી, પરંતુ ફૂલોના વેચાણના વ્યવસાયને કારણે તેમણે તેમની અટક બદલીને ફુલે કરી હતી. માત્ર 13 વર્ષની ઉંમરે 1840માં તેમના લગ્ન તેમના પિતા દ્વારા પસંદ કરવામાં આવેલ સતારા જિલ્લાના નાયગાંવના ખંડોજી નેવસેની પુત્રી સાવિત્રી સાથે કરવામાં આવ્યા.

તેમણે 1847માં તેમનો અંગ્રેજી અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો. તેમણે થોમસ પેઇનેનું પુસ્તક મનુષ્યના અધિકાર (રાઇટ્સ ઓફ મેન) વાંચ્યું જેનાથી પ્રભાવિત થઈને તેમનામાં સામાજીક ન્યાયની ભાવના વિકસીત થઈ.

આ દંપતીએ પુણેમાં કન્યાશાળા શરૂ કરી. તેમણે નીચલી જાતિઓની સામાજીક અસ્પૃશ્યતાના કલંકને દૂર કરવા માટે પ્રયત્નો કર્યા.

24 સપ્ટેમ્બર 1873ના રોજ ફુલેએ સ્ત્રીઓ, દલિતો અને ક્ષુદ્રો જેવા શોષિત સમૂહોના અધિકારો માટે સત્યશોધક સમાજની સ્થાપના કરી.

11 મે, 1888ના રોજ મુંબઈના અન્ય એક સમાજ સુધારક વિઠ્ઠલરાવ કૃષ્ણાજી વંદેકરે તેમને મહાત્માની પદવીથી સન્માનિત કર્યા.

National Current Affairs in Gujarati 28 November 2025

વિકાસ સૂચકાંક (CDI) 2025 માં ભારત 36મા ક્રમે

ભારત : સેન્ટર ફોર ગ્લોબલ ડેવલપમેન્ટના કમિટમેન્ટ ટુ ડેવલપમેન્ટ ઇન્ડેક્સ (CDI) 2025 અનુસાર, મૂલ્યાંકન કરાયેલા દેશોમાં ભારત એકંદરે 36મા ક્રમે છે.

આ રેન્કિંગ આઠ નીતિ ઘટકોમાં મિશ્ર પ્રદર્શનનું પરિણામ છે.

વૈશ્વિક સ્તરે ટોચના દેશ

ક્રમ	દેશ	મુખ્ય શક્તિઓ/નોંધો
૧ લી	સ્વીડન	ટોચનું સ્થાન જાળવી રાખ્યું છે. પર્યાવરણમાં સૌથી મજબૂત (પહેલો), નાણાં (બીજો), અને આરોગ્ય (ચોથો).
બીજો	જર્મની	વિકાસ નાણાકીય ક્ષેત્રમાં પ્રથમ ક્રમે અને વેપારમાં ઉચ્ચ ક્રમે.
3જી	નોર્વે	આરોગ્યમાં પ્રથમ ક્રમે અને સુરક્ષામાં બીજા ક્રમે .
ચોથું	ફિનલેન્ડ
૫મું	યુનાઇટેડ કિંગડમ

BEL અને સફ્રાનએ ભારતમાં HAMMER સ્માર્ટ બોમ્બ બનાવવા માટે સત્તાવાર રીતે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા

સત્તાવાર રીતે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા

હસ્તાક્ષર : ભારતની ભારત ઇલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ (BEL) અને ફ્રાન્સની સફ્રાન ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એન્ડ ડિફેન્સ (સફ્રાન) એ ભારતમાં HAMMER સ્માર્ટ બોમ્બ બનાવવા માટે સત્તાવાર રીતે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ કરાર પર BEL ના CMD મનોજ જૈન અને સફ્રાનના એક્ઝિક્યુટિવ વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ એલેક્ઝાન્ડર ઝિગલરે હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.

બંને કંપનીઓએ ફેબ્રુઆરી 2025 માં એરો ઇન્ડિયા દરમિયાન ફક્ત એક એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.

હેમર

• આ ફ્રાન્સનો સૌથી અદ્યતન હવાથી જમીન પર પ્રહાર કરતો સ્માર્ટ બોમ્બ છે.  રાફેલ ફાઇટર જેટ તેનો ઉપયોગ 70 કિલોમીટર દૂરથી દુશ્મનના બંકરો, કમાન્ડ સેન્ટરો, રડાર અને પુલોને સચોટ રીતે નિશાન બનાવવા માટે કરી શકે છે.

ભારતે ચીનના નાગરિકો માટે ‘પ્રવાસી વિઝા’ ફરી શરૂ કર્યા | Current Affairs in Gujarati 28 November 2025

પ્રવાસી વીઝા : ભારતે વિશ્વભરમાં પોતાની એમ્બેસી અને કોન્સ્યુલેટ દ્વારા ચીનના નાગરિકો માટે પ્રવાસી વીઝા આપવાની શરુઆત કર છે. ભારત દ્વારા આ નિર્ણય લાઈન ઓફ એક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલ(એલએસી) પર લાંબા સમયથી સૈન્ય ઘર્ષણ પછી, બંને દેશોની વચ્ચે સંબંધો સામાન્ય બનાવવાની દિશામાં ચાલી રહેલી પ્રક્રિયા અંતર્ગત લીધો છે. ચાર મહિના પહેલા જુલાઇ 2025માં ભારતે બેઇજિગ, શાંઘાઈ, ગ્વાંગઝૂ અને હોંગકોંગમાં સ્થિત મિશનો દ્વારા ચીનના નાગરિકો માટે પ્રવાસી વિઝા આપવાનું શરુ કર્યું હતું, જે 2020માં એપ્રિલ-મે દરમિયાન એલએસી પર સૈન્ય ટકરાવ પછી બંધ કર્યા હતા.

ન્યાયાધીશ વિક્રમ નાથ NALSA ના એક્ઝિક્યુટિવ ચેરમેન તરીકે નિયુક્ત

નિયુક્ત : રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ સુપ્રીમ કોર્ટના વરિષ્ઠ ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ વિક્રમ નાથને રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA) ના કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે.

ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ સૂર્યકાન્તે સુપ્રીમ કોર્ટ કાનૂની સેવા સમિતિ (SCLSC) ના અધ્યક્ષ તરીકે ન્યાયાધીશ જિતેન્દ્ર કુમાર મહેશ્વરીને નિયુક્ત કર્યા છે.

વેલમાલા સિમન્ના એલએનએફ સાહિત્ય પુરસ્કાર 2025 | Current Affairs in Gujarati 28 November 2025

પુરસ્કાર 2025 : તેલુગુ સાહિત્યને વેલામાલા સિમ્મન્ના તરીકે એક નવી દિગ્ગજ વ્યક્તિ મળી છે, જેમની પસંદગી પ્રતિષ્ઠિત લોકનાયક ફાઉન્ડેશન (LNF) સાહિત્ય પુરસ્કાર 2025 માટે કરવામાં આવી છે. 100 થી વધુ પ્રકાશિત કૃતિઓ ધરાવતા એક કુશળ લેખક અને આંધ્ર યુનિવર્સિટીમાં તેલુગુ વિભાગના ભૂતપૂર્વ વડા શ્રી સિમ્મન્નાને 18 જાન્યુઆરી, 2026 ના રોજ વિશાખાપટ્ટનમમાં આયોજિત એક પુરસ્કાર સમારોહમાં ₹2 લાખના રોકડ પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવશે.

સમારોહ : આ પુરસ્કાર સમારોહ દર વર્ષે 18 જાન્યુઆરીના રોજ યોજાશે – જે પ્રખ્યાત કવિ હરિવંશ રાય બચ્ચન અને આંધ્રપ્રદેશના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી એન.ટી. રામા રાવની પુણ્યતિથિ નિમિત્તે પસંદ કરવામાં આવ્યો છે.

પ્રહલાદ જોશીએ હરિયાણામાં પેલેટ પ્લાન્ટનું ઉદ્ઘાટન કર્યું

ઉદ્ઘાટન : કેન્દ્રીય નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રી, પ્રહલાદ જોશીએ હરિયાણાના રેવાડી જિલ્લામાં બાયોમાસ પેલેટ પ્લાન્ટનું ઉદ્ઘાટન કર્યું અને બાયો-ઇથેનોલ પ્લાન્ટનો શિલાન્યાસ કર્યો. આ પ્લાન્ટ્સનો ઉદ્દેશ્ય કૃષિ અવશેષોનો ઉપયોગ – જે એક સમયે કચરા તરીકે જોવામાં આવતો હતો – એક મૂલ્યવાન સ્વચ્છ ઉર્જા સંસાધનમાં કરવાનો છે.

ઉત્પાદન : રેવાડીમાં નવા ઉદ્ઘાટન કરાયેલ પેલેટ પ્લાન્ટ દરરોજ 240 ટન બાયોમાસ પેલેટનું ઉત્પાદન કરશે.

ઉપયોગ : આ પેલેટ્સનો ઉપયોગ થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સમાં કો-ફાયરિંગ માટે કરવામાં આવશે, જે કોલસાને બદલે કાર્બન ઉત્સર્જનમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરવામાં મદદ કરશે.

કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવ અને જયંત ચૌધરીએ બાગપતમાં સ્કિલ ઈન્ડિયા સેન્ટરનું ઉદ્ઘાટન કર્યું | Current Affairs in Gujarati 28 November 2025

કેન્દ્રીય માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવ અને કૌશલ્ય વિકાસ અને ઉદ્યોગસાહસિકતા મંત્રી જયંત ચૌધરીએ ​​ઉત્તર પ્રદેશના બાગપત જિલ્લામાં કૌશલ્ય ભારત કેન્દ્રનું સંયુક્ત રીતે ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું જેથી આ ક્ષેત્રમાં કૌશલ્યની તકોને વેગ મળે.

એડિટર્સ ગિલ્ડ ઓફ ઈન્ડિયાના નવા પ્રમુખપદે સંજય કપૂર

પ્રમુખ પદે : એડિટર ગિલ્ડ ઓફ ઈન્ડિયાના નવા પ્રમુખ પદે વરિષ્ઠ પત્રકાર સંજય કપૂર બિનહરિફ ચૂંટાયા છે. હાર્ડન્યૂઝના એડિટર સંજય કપૂર, હવે પત્રકાર અનંતનાથનું સ્થાન લેશે. ‘ધ હિન્દુ બિઝનેસ લાઈન’ના પૂર્વ તંત્રી રાઘવન શ્રીનિવાસન અને ‘થંબપ્રિન્ટ એનઈ’ના એડિટર ઈન ચીફ ટેરસા રહમાન પણ અનુક્રમે મહામંત્રી અને ખજાનચી પદે બિનહરિફ ચૂંટાયા છે.

International Current Affairs in Gujarati 28 November 2025

ટોક્યોમાં ભારતે રેકોર્ડ 16 મેડલ સાથે ડેફલિમ્પિક્સ શૂટિંગ ઝુંબેશનો અંત કર્યો

સમાપન : ભારતે ટોક્યોમાં ડેફલિમ્પિક્સ શૂટિંગ ઝુંબેશનું સમાપન સાત ગોલ્ડ, છ સિલ્વર અને ત્રણ બ્રોન્ઝ સહિત ૧૬ મેડલ જીતીને કર્યું.

સફળ : સૌથી સફળ શૂટર રાઇફલવુમન મહિત સંધુ હતી જેણે બે ગોલ્ડ અને બે સિલ્વર સહિત ચાર મેડલ જીત્યા હતા. ત્યારબાદ પિસ્તોલ એક્સપૉનન્ટ અભિનવ દેશવાલ અને પ્રાંજલી પ્રશાંત ધુમલનો ક્રમ આવે છે જેમણે બે ગોલ્ડ અને એક સિલ્વર મેડલ જીત્યો હતો. ધનુષ શ્રીકાંતે 10 મીટર એર રાઇફલ વ્યક્તિગત અને મિશ્ર ટીમ ઇવેન્ટમાં બે ગોલ્ડ મેડલ જીત્યા હતા જ્યારે મોહમ્મદ મુર્તઝા વાણિયાએ એક સિલ્વર અને બ્રોન્ઝ અને કોમલ મિલિંદ વાઘમારેએ બે બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યા હતા. અનુયા પ્રસાદે મહિલાઓની 10 મીટર એર પિસ્તોલ ઇવેન્ટમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો જ્યારે શૌર્ય સૈનીએ 50 મીટર 3 પોઝિશનમાં સિલ્વર અને કુશાગ્ર સિંહ રાજાવતે 50 મીટર રાઇફલ પ્રોન ઇવેન્ટમાં બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યો હતો.

છેલ્લી ગેમ્સમાં : બ્રાઝિલમાં કાક્સિયાસ દો સુલ ખાતે યોજાયેલી છેલ્લી ગેમ્સમાં ભારતીય શૂટર્સે ત્રણ ગોલ્ડ અને બે બ્રોન્ઝ સહિત કુલ પાંચ મેડલ જીત્યા હતા.

ભારતીય મહિલા કબડ્ડીની ટીમે સતત બીજી વખત વર્લ્ડ કપ જીત્યો | | Current Affairs in Gujarati 28 November 2025

બીજો વર્લ્ડ કપ : ભારતીય મહિલા કબડ્ડી ટીમે ઢાકામાં મહિલા કબડ્ડી વર્લ્ડ કપની ફાઈનલમાં ચાઈનીઝ તાઈપેઈને 35-28 થી હરાવીને વર્લ્ડ કપ જીત્યો. આ ભારતનો સતત બીજો વર્લ્ડ કપ છે.

કુલ 11 દેશોએ ટુર્નામેન્ટમાં ભાગ લીધો હતો. ભારતીય મહિલા ટીમે ચાર મેચ જીતીને આઠ પોઈન્ટ સાથે ગ્રુપ Aમાં ટોચનું સ્થાન મેળવ્યું.

---